اسوه ايثار

سالگرد ميلاد حضرت ابوالفضل العباس(ع)، روز جانباز نام گذاري شده است. عباس(ع) بزرگ جانباز تاريخ انسانيت است که صحنه کربلا را تجليگاه ايثار و جانبازي نمود. فداکاري هاي برادر رشيد امام حسين(ع) در تاريخ بشر مانندي ندارد. دست حيدر آساي عباس(ع) شعر زيباي عشق و ايثار در راه ولايت را با خون سرخ بر زمين تفتيده، کربلا نگاشت، و راه و رسم عاشقي و شيوه جانبازي را به جهانيان آموخت.

امام جانبازان

هر ورق از دفتر زندگي اميرالمؤمنين(ع) جلوه اي از امامت و ولايت است. علي(ع) در عرصه ايمان امام مؤمنان، در جبهه هاي نبرد امام مجاهدان، در عبادت امام عابدان، در زهد و تقوا امام متّقيان، در عشق به محبوب سيدالعشاق، و در همه ابعاد ديني و اجتماعي پيشواي اهل ايمان است. او امام جانبازان نيز هست. هرگز از مرگ نهراسيد و همواره مشتاق شهادت بود و بلاهاي کوچک و بزرگ را به جان مي خريد. «لَيلَة المَبيت» يکي از صحنه هاي درخشان جانبازي اوست. اميرالمؤمنين(ع) بارها جان رسول اکرم(ص) را از خطر تهديد بت پرستان نجات داد و اسلام را حيات دوباره بخشيد. اين گوشه اي از جانبازي هاي علي(ع) در راه اسلام و ياري پيامبر بود.

جانبازي در قرآن

در ليلة المبيت پس از اين که اميرالمؤمنين(ع) در بستر پيامبر خوابيد و بزرگ ترين خطر را به جان خريد تا پيامبر اسلام(ص)، با سلامت کامل بتواند به مدينه هجرت کند و حکومت مقتدر اسلامي را در آن جا ايجاد نمايد، درباره اين فداکاري و جانبازي علي(ع) اين آيه شريفه نازل شد: «و از گروه مردم کسي هست که از جان خويش در راه تحصيل رضايت خداوند مي گذرد و خداوند بر بندگان خود مهربان است».

جانبازان در کلام روح خدا

حضرت امام خميني(ره) بارها با کلام الهي خود جانبازان و ايثارگران را مورد تفقّد قرار داده، آن ها را مايه سرافرازي ملت ايران خوانده اند. ايشان، با آن مقام والاي الهي خود را در برابر جانبازان کوچک شمرده، مي فرمايد: «وقتي امثال شما قدرتمندان روحي را مي بينم با اين روحيه بزرگ و با اين عظمت روح، خجالت مي کشم که خودم را يک انسان متعهد بدانم. زبان و پيام ما عاجز از ترسيم مقام بلندپايه عزيزاني است که براي اعتلاي کلمه حق و دفاع از اسلام و کشور اسلامي جانبازي نموده اند». و در جاي ديگر مي فرمايد: «به اسلام بزرگ براي داشتن اين جانبازان در راهِ حق، که براي اسلام و ميهن اسلامي خود از همه چيز خويش مي گذرند تبريک تقديم مي کنم».

رهبر جانبازان

يکي از جانبازان بزرگ انقلاب اسلامي رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت اللّه خامنه اي، مي باشند. ايشان در تاريخ ششم تيرماه 1360، هنگامي که در مسجد ابوذر تهران سخنراني مي کردند، بر اثر بمبي که منافقين کوردل کار گذاشته بودند به شدّت مجروح گرديد و پس از معالجه در بيمارستان هم چنان از ناحيه دست راست دچار مشکل هستند. امام خميني(ره) در پيامي به مناسبت سوءقصد به جان ايشان مرقوم فرمودند: «من، به شما خامنه اي عزيز تبريک مي گويم که در جبهه هاي نبرد، با لباس سربازي و در پشت جبهه با لباس روحاني، به اين ملت مظلوم خدمت نموده و از خداوند تعالي، سلامت شما را براي ادامه خدمت به اسلام و مسلمين خواستارم».

جانبازان در کلام رهبر

مقام معظم رهبري در ضمن سخناني مي فرمايند: «جانبازان، سوابق درخشان خود در ميدان جنگ و نيز مُهر و نشاني را که از جنگ تحميلي بر جسم خود به يادگار دارند، هرگز نبايد از تاريخ پرشکوه دفاع مقدّس ملّت ايران منقطع کنند؛ بلکه آن را به مانند ثروتي عظيم براي خود نگهدارند. جانبازان، يادگار آزمايش هاي بزرگ ملي محسوب مي شوند و ملّت ايران بايد براي هميشه به آنان به عنوان الگوهاي مقاومت ارج نهند و آنان را گرامي بدارند».

عمّارهاي انقلاب

جانبازان از وادي شهادت بازگشته اند، اما نه به اختيار خود که با تقدير خدا و مشيت الهي در دنيا مسکن گزيده اند. جانبازان تلخي ماندن را با شيريني اداي تکليف جبران کرده اند. آنان مانده اند تا به ما در راه ماندگان، راه رستگاري بياموزند. حضور جانبازان در جامعه ما به اندازه انقلاب قيمت دارد. وجود آنان در جامعه هم چون وجود عمّار ياسر در سپاه اميرالمؤمنين(ع) است. عمار، جانباز جنگ هاي رسول خدا بود و رنج ماندن را بر خود هموار مي کرد تا شبهه و نفاق را در ميان امت و از اردوي علي(ع) بزدايد. عمارهاي انقلاب يعني جانبازان نيز مانده اند تا پرچم امام را برافراشته نگاه دارند. آنان مانده اند تا بگويند کدام راه، راه اصيل انقلاب است.

روح جانبازي بزرگ ترين سدّ راه دشمنان

يکي از دلايل بارزي که براي مقابله خصمانه جهان استکبار با اصول اسلام مي توان برشمرد، پي بردن آن ها به نقش و جايگاه ويژه اين اصول در ايجاد روح ايثار و جانبازي است؛ چرا که اگر روح حاکم بر جامعه روح ايثار و جانبازي باشد هيچ روزنه نفوذي براي سلطه و منفعت جويي آنان باقي نخواهد ماند. جهان استکبار که اين حقيقت را به روشني دريافته است، تنها راه رسيدن به اهداف خود را در از بين بردن اين روح و فرهنگ مي بيند و اگر در سَمت و سوي حملات مختلف دشمن دقّت شود به خوبي پيداست که آن ها حملات خود را متوجّه اين هدف نموده اند.

بهترين الگو براي جوانان

جوانان و نوجوانان جامعه ما براي رشد و تعالي خويش، و براي دفاع از انقلاب اسلامي و ارزش هاي آن و براي استقامت در راه رسيدن به اهداف اسلامي خويش نيازمند الگوي مناسب هستند. رهبر معظم انقلاب حضرت آيت اللّه العظمي خامنه اي(مدّظلّه العالي) در اين باره مي فرمايند: «جانبازان قدرت هاي بسياري را که خداوند متعال در روح و جسم انسان به وديعه نهاده است به کار گرفتند و در ميدان علم، مديريت و ورزش، و نيز در بسياري از مسايل دين و دنيا شگفتي آفريدند. بنابراين جوانان ايران در هر عرصه و رشته اي که وارد مي شوند بايد از جانبازان درس بگيرند و آنان را الگو و سرمشق خود قرار دهند».

مجاهدان نمونه

جانبازان، اين آيه هاي ايثار که مايه افتخار جامعه اسلامي ما هستند، پا روي خواهش هاي نفساني گذاشتند و به دنيا پشت کردند و در ميدان جهاد اکبر پيروز شدند. آنان براي ياري اسلام و انقلاب به جبهه هاي نبرد شتافتند و در مقابل دشمنان دين و استکبار جهاني مقاومت نمودند، و از ميدان جهاد اصغر نيز سربلند بيرون آمدند. آنان همراه شهدا بودند و جان خود را در طبق اخلاص نهادند. اما تقدير اين بود که شهدا مهمان خدا شوند و جانبازان در اين جهان و در ظلّ کرامت هاي الهي باقي بمانند تا حجتي بر مردم باشند و به آنان درس مقاومت بياموزند.

سرمايه جانبازان

بزرگ ترين سرمايه جانبازان، به تعبير حضرت آيت اللّه جوادي آملي، «قلب شکسته» است. قلب شکسته سرمايه اي است که هر کسي نمي تواند آن را به راحتي به دست آورد. مگر آن کس که مانند جانبازان موانع و حجاب ها را از پيش رو برداشته و ارتباط وي با دنيا ضعيف شده و مهر دنيا از دلش بيرون رفته باشد. آري دل شکسته جانبازان سرمايه حشر با ابرار و پرواز با اهل ملکوت است.

يادگار دوست

جانباز شدن حادثه و اتفاق ناگواري نيست، تصادف نيست. حضرت دوست جانبازان را اين گونه پسنديده و عاشقان خويش را بدين آرايه مزين ساخته است. جانبازي حاصل تلاش براي کسب رضاي الهي و مجاهدت در راه اوست و اين نشان افتخار و موهبتي آسماني و ملکوتي است که مخصوص عاشقان و شيفتگان کوي محبوب است. زبان حال هريک از جانبازان اين است که:

از دوست به يادگار دردي دارم
کآن درد به صد هزار درمان ندهم 

همسران نمونه

همان گونه که جانبازان و ايثارگران در ميهن اسلامي، تکريم مي شوند شايسته است که از همسران آنان نيز که در بالاترين مرتبه هاي ايثار و فداکاري قرار دارند، تجليل گردد. آنان پروانگان پاک بازي هستند که بي ادعا برگرد شمع وجود جانبازان در طوافند. به پشتوانه دل سوزي ها و مراقبت هاي آنان است که جانبازان مسئوليت سنگين خويش را در جامعه به خوبي انجام مي دهند. همسران جانبازان براي بانوان مسلمان و باايمانِ کشورمان سرمشق هستند. شناخت آن ها عظمت هاي روحي و معنوي را در جامعه گسترش مي دهد و لغزش ها و آلوده شدن به معيارهاي مادي را کم مي نمايد.

حضور در صحنه

هشت سال دفاع مقدس دوران آزمايش بزرگ الهي بود و آن ها که در آن ميدان جان فشاني کردند، افتخار دنيا و آخرت را کسب نمودند. اما جانبازان دلاور، هيچ گاه مسئوليت خود را تمام شده تلقّي نمي کنند و تا لحظه وصال به جهاد و کوشش مشغولند. آنان در دوران حماسه بيني دشمن را به خاک ماليدند و جامعه را نيز از نظر فکري متحول نمودند و جوانان را به سمت ارزش هاي معنوي و الهي سوق دادند؛ و امروز که دشمن تمام قدرت خود را براي سرکوبي اعتقادات و ارزش ها مصروف داشته است، جانبازان در صحنه حضور يافته اند تا مشعل فروزان ارزش هاي الهي را مشتعل تر نمايند و راهنماي جامعه و جوانان به سوي سعادت باشند.

رسالت جانبازان

جانبازان و ايثارگران پشتوانه بزرگ جامعه و انقلاب اسلامي ما هستند. آنان اگر چه پايشان را از دست داده اند، اما ايستاده اند تا نام، ياد و فرهنگ شهيدان را زنده نگه دارند؛ و اگر چه ممکن است دستي در بدن نداشته باشند، ولي هم چنان علمداران اين انقلابند. آنان شور و نشاط حسيني را در جامعه برپا داشته اند، و هم چنان در صحنه باقي مانده اند تا ولايت تنها نماند و علي زمان مظلوم واقع نشود. آنان مانده اند تا مصيبت هاي صدر اسلام تکرار نشود و ذهن مردم از عطر ولايت تهي نگردد. آري، آنان هم چنان مانده اند تا رسالت بزرگ خويش را که زمينه سازي براي ظهور حضرت ولي عصر(عج)، مي باشد به پايان رسانند.

پيشتازان عرصه فرهنگ

جانبازان تنها در ميدان هاي نبرد پيشتاز نبوده اند. امروز در تمام صحنه ها جانبازان و ايثارگران عزيز با قدرت به فعّاليت مشغولند و حتّي در بعضي عرصه ها از ديگران نيز گوي سبقت ربوده اند. آنان در عرصه هاي فرهنگي، در مقابل شبيخون دشمن صف هاي مستحکمي هستند و آثار عميق و شگرفي در جامعه برجاي نهاده اند. به جرأت مي توان گفت که آثار فرهنگي ـ هنري جانبازان به نحوي باورنکردني تحوّل فرهنگي ايجاد مي کند و به سادگي جان مخاطب را متأثر مي سازد. آنان هم در جبهه ها درخشيدند و حماسه آفريدند و هم در عرصه هنر و فرهنگ.

وظيفه جامعه در قبال جانبازان

جانبازان و ايثارگران دين بزرگي بر گردن جامعه ما دارند. آنان از مال و جان خويش گذشتند و تمام هستي خويش را در طبق اخلاص نهادند. حال مهم ترين وظيفه جامعه در قبال جانبازان احترام و گرامي داشتن دستاوردهاي ايثار ايشان است. جمهوري اسلامي، نظام ولايت فقيه، استقلال، آزادي و حاکميت دين دستاوردهاي ايثار آنان است و جامعه بايد اين محورهاي اصلي و اساسي را حفظ کند و استمرار بخشد. وظيفه ديگر جامعه توجّه به شخصيت سراسر ايثار ايشان است و اين توجّه در واقع اعتنا و احترام به پشتوانه هاي آزادگي و استقلال خويش است.

از جانبازي تا شهادت

از جانبازي تا شهادت هيچ فاصله اي نيست و به تعبير حضرت امام خميني(ره) جانبازان شهيدان زنده انقلابند. جانباز همزاد شهادت است. جانباز همان شهيدي است که بقاياي پيکرش در عالم خاک جا مانده است. چه بزرگوارند شهداي زنده انقلاب.

منتظران وصل

خدا جانبازان را در عالم خاک باقي گذاشته است تا باب شهادت بسته نشود. تا روزي که«گروه تفحّص شهداي آن دنيا» اين شهيدان جامانده در عالم خاک را بيابند و بر محمل بال ملائک به عرش ببرند. جانبازان اين دنيا مفقودان آن دنيايند که روزي پيدا خواهند شد و به ياران شهيدشان خواهند پيوست. اين منتظران وصل هر روز در انتظار فراخواني از آسمانند تا بال هاي شکسته خويش را بگشايند و در فضاي عالم قدس به پرواز درآيند. اين شهيدان زنده مسافران عرشند و اسيران فرش. به خاطر آنان است که شهيدان يک بار ديگر از افلاک تا خاک سفر مي کنند و آن شهيدانِ زنده اي را که آسماني شده اند، لباس شهادت مي پوشانند. به راستي که اين لباس برازنده آنان است.

جانبازان در کلام سيد شهيدان اهل قلم

عشق منشأ قدرت آناني است که از مرگ نمي ترسند و از نيستي مادّي وجود خود هرگز بيمي به دل راه نمي دهند. در اين ميان آنان که جان در راه عشق به خدا باخته اند، از همه قدرتمندترند. سرّ اين که حضرت امام(ره) جانبازان را با صفت قدرتمند توصيف کرده اند، در همين جاست؛ در وجود جانبازان، عشق، بر ترس غلبه يافته است و اين از بالاترين قدرت هاست؛ چون جانبازي، خود، شرط عشق است و براي سوختن بايد مصداق پروانه بود، شهدا و جانبازان در همه راه باهم شريکند. هردو را عشق و نور، پروانه سان از خود بي خود مي کند تا آن جا که دل از جان شيرين برمي کنند و آماده قرباني شدن در راه خدا مي شوند و همين آمادگي براي مرگ در راه خدا، که ملازم است با قطع همه تعلّقات دنيوي، بالاترين مرتبه اي است که روح انسان به آن دست مي يابد.

رسم جانبازي

چون هواي حضرت جانان کنند
طي راه عاشقي آسان کنند 
گر بُود هفتاد وادي پيش پاي
پاي کوبان عزم آن ميدان کنند 
رسم جانبازي به راه دلبران
تا چه باشد سرسپاران آن کنند 
يک ره از حرز ولا جوشن خرند
يک ره از جنس وفا خَفتان کنند 
سر به کف گيرند در ناورد عشق
جان فداي آن اميد جان کنند 
هر زمان خواهند جاني تا مگر
در مناي يار خود قربان کنند 
پرشکسته جان به کف تا کوي عشق
ره شناسان رهروي زين سان کنند 

منبع: سايت حوزه