امام نهم شيعيان فرزند حضرت علي بن موسي(ع) و خانم سيکه(يا خيزران) در سال195ه. ق در مدينه ديده به جهان گشودند. نام ايشان محمد معروف به جواد و تقي است.پس از شهادت جانسوز امام مهربان حضرت رضا(ع) در اواخر ماه صفر سال 203ه.ق مقام امامت در سن هشت سالگي به حضرت جوادالأئمه(ع) رسيد. 

مأمون خليفه عباسي که همچون ساير خلفاي بني عباس ازپيشرفت معنوي ونفوذباطني امامان معصوم و گسترش فضايل آنها در بين مردم هراس داشت، سعي کردايشان را تحت نظارت خاص خويش قرار دهد. لذا اولين کاري که کرد، دختر خويش ام الفضل را به ازدواج حضرت امام جواد(ع)درآورد، تا مراقبي دايمي وازدرون خانه،برامام گمارده باشد. رنجهاي مستمر روحي که امام نهم از ناحيه اين مأمور خانگي برده اند بسيار مشهور است. اطلاعات تاريخي درباره زندگي امام محمد تقي(ع) چندان وسيع نيست؛ زيرا علاوه بر آن که محدوديتهاي سياسي همواره مانع از انتشار اخبار مربوط به امامان معصوم مي گرديد، تقيه و شيوه هاي پنهاني مبارزه که براي حفظ امام و شيعيان از فشار حاکميت بود، عامل مؤثري در عدم نقل اخبار در منابع تاريخي است

هرچند در يادداشتي كوتاه نمي توان از تمامي ويژگي هاي سيره امام نهم سخن گفت، ولي در اين مجال برخي از مهمترين خصوصيت هاي سيره امام بيان مي گردد:

توكل: يكي از اصول اسلامي توكل است. كسي كه اهل توكل است خدا را وكيل خود مي سازد يا حتي خودش را به خدا واگذار و تفويض مي كند(غافر، آيه 44) امام جواد(ع) فرمودند:«آن كه به غير خداوند روي آورد، خداوند به همو واگذارش كند.» (بحارالانوار، ج 57)

منکر ستيزي و عمل همراه با شناخت: دوستي معروف و انكارمنكر، امري پسنديده و بلكه از ويژگي هاي انسان سالم و عاقل است. امام جواد(ع) فرمودند: هركه كار زشتي را نيك بشمارد؛ در آن كار شريك است.(بحارالانوار، ج57) همچنين يكي از آموزه هاي تربيتي كه امام جواد(ع) بر آن تأکيد داشتند، عمل همراه با شناخت است. شناخت كار و موارد ورود و عمل به آن لازمه انجام هر كاري است. دراين باره امام مي فرمايند: "كسي كه راه ورود به كاري را نشناسد، راه برون شدن از آن درمانده اش مي كند."(بحارالانوار، ج 57)

تواضع و فروتني: امام جواد(ع) براي تشويق مردم به اخلاق پسنديده تواضع و فروتني و دست يابي به اين مكرمت اخلاقي مي فرمايد:« هر كه از نشستن درپايين مجلس خرسند باشد، خدا و فرشتگانش پيوسته بر او درود مي فرستند تا آن گاه كه برخيزد.» (تحف العقول)

مدارا كردن با مردم: از ديگر ويژگي هاي سيره امام جواد(ع) مدارا كردن با مردم است. اين كه نسبت به ديگران سختگير نبود و اگر خطا واشتباه قابل بخششي انجام دادند، آن را بخشيد. امام جواد(ع) مي فرمايند: «آن كه سازش و مدارا را ترك كند، ناگواري به او روي آورد.» (بحارالانوار، ج86)

صداقت با خدا و مردم: نخستين فرمان عقل، صداقت است. اين صداقت نسبت به خداوند مي بايست در اولويت باشد. برخي از مردم عادت كرده اند كه با همه صادق باشند ولي در رابطه با خدا، صداقت را كنار مي گذارند. در برابر مردم گناه را ترك مي كنند و مرتكب حرام نمي شوند ولي در نبود مردم، مرتكب گناه مي شوند. امام جواد(ع) نسبت به اين گونه بي صداقتي هشدار داده و مي فرمايند: «در ظاهر، دوست خدا و در باطن، دشمن خدا مباش». (بحارالانوار، ج 75)