دکتر «جمال خداکرمي» دانشيار دانشگاه ايلام، گفت: براي عبور از بحران ناترازي انرژي، ايران نيازمند تغيير رويکرد اساسي در توليد و مصرف انرژي است که توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير و مديريت تقاضا، کليد حل اين مشکل است.

    به گزارش روابط عمومي، دکتر «جمال خداکرمي» دانشيار دانشگاه ايلام در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا اظهار کرد: ناترازي در انرژي زماني به وجود مي‌آيد، که بين توليد و مصرف ناهماهنگي وجود داشته باشد و معمولاً خود را به دو شکل ناترازي مثبت و منفي نشان مي‌دهد.

عضو هيئت‌علمي دانشکده فني و مهندسي، گفت: ناترازي مثبت زماني اتفاق مي‌افتد، که حجم توليد از مصرف جلوتر باشد، يعني انباشت توليد داشته باشيم، ناترازي منفي نيز زماني اتفاق مي‌افتد، که مصرف انرژي نسبت به توليد بيشتر باشد که امروز در جامعه ما ناترازي به شکل منفي است.

دکتر خداکرمي، افزود: چرخه انرژي، چرخه‌اي است که شامل توليد انرژي، انتقال انرژي و منابع مصرف‌کننده و مديريت اين پروسه است.

اين دانش‌آموخته دانشگاه کارديف انگلستان تصريح کرد: نوع مصرف، حجم مصرف، کارايي مصرف‌کننده‌ها و مديريت مصرف انرژي بحثي جديد نيست ولي در حال حاضر به موضوعي جدي تبديل شده است، زنگ خطر اين موضوع از دهه 80 به صدا درآمد و در آن زمان گفته شد که ميزان توليد نسبت به ميزان مصرف در آينده نه‌چندان دور کم مي‌شود، در حال حاضر اگر منحني توليد را در کنار مصرف بگذاريم مصرف انرژي بالاتر است، به‌طورکلي از سال 1398 به بعد ما کمبود انرژي به‌طورجدي داريم.

وي در خصوص دلايل متعدد ناترازي در انرژي گفت: دليل اول اين موضوع مي‌تواند کاهش قدرت توليد انرژي باشد، اگرچه آمار نشان مي‌دهد که توليد انرژي به‌ويژه در بخش برق نسبت به گذشته بالاتر رفته است، مسئله بعدي فرهنگ مصرف است که نشان مي‌دهد ما ايراني‌ها اسراف‌گرا هستيم که اين موضوع باعث مي‌شود به شبکه توليد انرژي فشار وارد شود.

دکتر خداکرمي با اشاره به اين‌که در زمان پيک‌هاي تابستان و زمستان اين ناترازي‌ها بيشتر خود را نشان مي‌دهد، افزود: يکي ديگر از مشکلات ما نوع ذخيره‌سازي انرژي است که به ما امکان ذخيره‌سازي انرژي را در زماني خاص نمي‌دهد، اين موضوع در بخش برق امکان‌پذير نيست.

عضو هيئت‌ علمي دانشگاه ايلام ادامه داد: مسئله سوم کارايي توليد است، که متأسفانه به چند دليل کاهش پيدا کرده است، يکي از آن‌ها فرسودگي وسايل و شبکه توليد است، که تا حدودي به تحريم‌ها برمي‌گردد، مسئله ديگر بحث ارتباط مالي و توان خريد انرژي است.

وي در خصوص راه‌حل‌هاي برخورد با اين مسئله گفت: يکي از راه‌حل‌هاي پيشنهادي افزايش بهره‌وري شبکه توليد و شبکه توزيع انرژي است که با نوسازي شبکه و سيستم انتقال اين اتفاق رخ مي‌دهد، هم‌چنين بايد نگاه جديدي به مديريت و توليد انرژي داشته باشيم.

دکتر خداکرمي تأکيد کرد: يکي ديگر از مباحث که مي‌توانيم بر روي آن تمرکز کنيم توسعه منابع انرژي‌هاي نو مانند انرژي هسته‌اي و انرژي‌هاي تجديدپذير است، چراکه اين منابع وابستگي ما را به سوخت‌هاي فسيلي کمتر مي‌کند، در حال حاضر عمده توليد انرژي در کشور ما به‌وسيله سوخت‌هاي فسيلي است.

اين دانش‌آموخته دانشگاه کارديف انگلستان در خصوص بنزين نيز، گفت: از دلايلي که باعث افزايش مصرف بنزين شده، مي‌توان به نوع خودرو، سن خودرو، نوع رانندگي و حتي فرهنگ داشتن خودرو اشاره کرد. اين موضوع را مي‌توان با اصلاح شبکه توليد، توزيع و مصرف تا حدودي مديريت کرد.

دکتر خداکرمي افزود: دليلي که ما بيشتر از سوخت‌هاي فسيلي استفاده مي‌کنيم دسترسي و استخراج راحت آن است، دليل دوم نيز اين است که در حال حاضر کارايي سوخت فسيلي خصوصاً در بخش حمل‌ونقل بيشتر است.

وي با تأکيد بر اين‌که در حوزه انتقال و توزيع انرژي بايد توجه و هزينه بيشتري شود، افزود: بايد به موضوع قاچاق انرژي توجه شود و در اين زمينه بايد رصدها و کنترل‌هاي شديدي اجرا شود، براي مثال در زمينه برق‌دزدي مشکلات جدي وجود دارد مخصوصاً امروز که ماينرها هم در حال فعاليت هستند، کساني که از اين شبکه استفاده مي‌کنند بايد هزينه آن را پرداخت کنند.

دکتر خداکرمي به مديريت تقاضاي انرژي اشاره کرد و گفت: در اين حوزه بايد به مسائل فرهنگي اشاره کرد، رسانه‌ها در اين زمينه بايد به موضوع فرهنگ‌سازي توجه کنند، اين موضوع فرهنگ‌سازي را نمي‌توان به شکل شوک‌وار ايجاد کرد و بايد مرحله‌اي انجام شود و براي اجراي آن از تشويق و تنبيه استفاده کنيم. متأسفانه کشور ما جزو کشورهاي پرمصرف انرژي است، يکي از راهکارهايي که مي‌توان ارائه داد افزايش قيمت انرژي است، انرژي معمولاً در دنيا جز کالاهاي گران‌قيمت محسوب مي‌شود. يکي ديگر از کارهايي که بايد انجام بگيرد حذف تدريجي و پلکاني يارانه عامل‌هاي سوختي و انرژي است. حقيقت اين است اين يارانه هدفمند نيست و اين عدم هدفمندي باعث مي‌شود ما هزينه‌اي کنيم که بخشي از آن براي افراد اسراف‌گراست.