به همت معاونت پژوهشي و فناوري و با همکاري معاونت فرهنگي و اجتماعي و مرکز رشد واحد‌هاي  فناور، کارگاه آموزشي علوم و فنون هسته‌اي با تدريس دکتر «محمد نقدي» عضو هيئت علمي دانشکده علوم پايه، صبح روز دوشنبه 19 خرداد ماه 1404 در محل سالن فرزانگان برگزار شد.

   به گزارش روابط عمومي، دکتر «محمد نقدي» مدير گروه آموزشي فيزيک در اين کارگاه مفاهيم و کاربردهاي علوم هسته‌اي، همچون: هسته‌ اتم، پرتوزايي، انرژي هسته‌اي، شکافت و همجوشي، راکتورها، آشکارسازها و شتاب‌دهنده‌ها را تشريح کرد.

دکترنقدي، يادآور شد: قدمت دانش مدرن هسته‌اي در دنيا به اوايل قرن بيستم ميلادي با کشف پرتوزايي و سه تابش آلفا، بتا و گاما، کشف پروتون و نوترون و ابداع مدلي که اتم داراي هسته‌اي است، که الکترون‌ها حول آن مي‌چرخند، بر مي‌گردد.

وي خاطرنشان کرد: پس از آن و با توسعه مکانيک کوانتومي، کشف فرآيند شکافت هسته اورانيوم توسط نوترون و توليد و استفاده از انرژي فراوان آن مطرح شد، هم‌زمان با جنگ جهاني دوم، توسعه سلاح‌هاي هسته‌اي آغاز شد و آمريکا و شوروي سابق اولين بمب‌‎هاي هسته‌اي را ساختند.

عضو هيئت علمي دانشکده علوم پايه توضيح داد: با گسترش دانش و تکنولوژي هسته‌اي به‌ويژه از نيمه دوم قرن بيستم، استفاده صلح‌آميز از انرژي هسته‌اي در تأمين برق، تشخيص و درمان بيماري‌ها با استفاده از تابش‌هاي هسته‌اي و راديوداروها، کشاورزي، دامپروري و صنايع غذايي (براي نمونه، در اصلاح نژاد، مبارزه با آفات و ضدعفوني و استريل کردن) و صنعت (براي نمونه براي آزمودن، کنترل کيفيت و به‌عنوان ردياب) در کشورهاي پيشرو در اين زمينه آغاز شد.

دکتر نقدي تشريح کرد: ساخت راکتورهاي همجوشي يا گداخت هسته‌اي که به‌اصطلاح با جوش دادن هسته‌هاي سبک (سوخت) مانند هيدوژن، هليم و ايزوتوپ‌هاي مختلف آن، باعث توليد انرژي مي‌شود، نيز درجريان است اما هنوز نيروگاه همجوشي هسته‌اي که بتواند بهره مثبت داشته باشد، در دنيا عملياتي نشده است و دليل اصلي آن نيز به مشکلات و محدوديت‌هاي مختلف محصورسازي سوخت در دماي بسيار بالا (محيط پلاسمايي) برمي‌گردد.

ايشان، افزود: ايران نيز به محوريت سازمان انرژي اتمي، تحقيقات و فعاليت‌هايي را از دهه 1330 و به‌ويژه بعد از انقلاب در اين زمينه آغاز کرده است، علاوه بر نيروگاه هسته‌اي بوشهر که با کمک روس‌ها ساخته شده است، ايران با داشتن منابع اورانيوم، دانش و تکنولوژي غني‌سازي و چرخه سوخت هسته‌اي را داراست و علاوه بر داشتن تأسيسات هسته‌اي و راکتورهاي تحقيقاتي و آب سنگين، در زمينه طراحي و ساخت راکتورهاي هسته‌اي شکافت، پلاسما و همجوشي هسته‌اي نيز تحقيقات و برنامه‌هاي در دست اقدام دارد.

وي توليد انرژي هسته‌اي را داراي مزايا و معايب به‌خصوصي دانست و تأکيد کرد: مزاياي اين دانش شامل توليد انرژي زياد با منبع کم، آلايندگي کم و عدم وابستگي به شرايط محيطي است و از طرفي خطراتي همچون نشت مواد راديواکتيو، دفن پسماندها و هزينه ساخت و نگهداري بالا نيز دارد.

دکتر نقدي گفت: همچنين علاوه بر مراکز و فعاليت هايي در زمينه کشاورزي و پزشکي هسته‌اي، شتابگرهايي براي تحقيقات، توليد تابش و راديوداروها نيز وجود دارد و شتاب‌دهنده ملي ايران (چشمه نور) نيز در حال ساخت است.

مدير گروه آموزشي فيزيک، افزود: دانش و تکنولوژي هسته‌اي در اختيار تعداد خاصي از کشورها که داراي قدرت هستند قرار دارد و به نوعي سعي در حفظ انحصار خود  دارند، کشورهاي ديگر و دانش و تکنولوژي بومي آنها در اين زمينه را بعضا به عنوان چالش در نظر دارند.