فرصت روزه و امساک و فضاي عبادت و معنويت را قدر بدانيم و قدري خودمان را به خدا نزديک کنيم. از گناهان دوري کردن، به قربات و اعمال عبادي هر چه نزديک تر شدن، اخلاق و رفتار و صفات وخصال انساني را هر چه در خود زنده تر وفعال کردن، اموري است که در اين ماه ميتواند حقيقتا براي هر کسي و براي هر مجموعه اي، مايه برکت باشد، از قرآن درس بگيريم، از دعا ها درس و حکمت بياموزيم.

قدري در هدف از خلقت خود ،در آفرينش خود، در نعمت هاي بزرگ خداي خود و در وظايف عظيمي که بر دوش ماست، تامل و تدبر کنيم. در مرگ و حساب الهي و ارزش عبادات و اعمال (آنگاه که همراه با اخلاص باشد) تامل کنيم. آنوقت ماه رمضان حقيقتا ماه مبارکي خواهد شد. 

ماه مبارک رمضان از جمله ايامي است که با ورود به آن، حالتي روحاني و معنوي بر جامعه حکمفرما مي شود. اين معنويت به اندازه اي است که مقام معظم رهبري از آن به عنوان «قطعه اي از بهشت» ياد مي کند.

ايشان در ديدار روحانيان و مبلغان اعزامي به مناسبت فرارسيدن ماه مبارک رمضان سال 1372 فرمودند: ماه رمضان در هر سال، قطعه اي از بهشت است که خدا در جهنم سوزان دنياي مادي ما، آن را وارد مي کند و به ما فرصت مي دهد که خودمان را بر سر اين سفره الهي در اين ماه، وارد بهشت کنيم.

بعضي همان سي روز را وارد بهشت مي شوند. بعضي به برکت آن سي روز، همه سال را و بعضي همه عمر را. بعضي هم از کنار آن، غافل عبور مي کنند که مايه تأسف و خسران است. حالا براي خودشان که هيچ، هر کس که ببيند اين موجود انساني، با اين همه استعداد و توانايي عروج و تکامل، از چنين سفره با عظمتي استفاده نکند، حق دارد که متأسف شود. اين ماه رمضان است. ماه ضيافت الله است. ماه ليلة القدر است.

* ماه رمضان تالار ضيافت الهي است

رهبر معظم انقلاب در سخنان ديگري در جمع کارکنان وزارت اطلاعات در سال 1383، ضمن بزرگداشت ماه شعبان المعظم، اين ماه را دالان و دهليز ماه رمضان عنوان کردند و فرمودند: ماه رمضان تالار ضيافت الهي است؛ يک تالار عظيم که اگر کسي وارد آن تالار شد و به خود فرصت داد و همت کرد که از آنچه در آن جا خداي متعال آماده کرده، به خودش بهره اي برساند، بهره ي فراواني خواهد برد که آن بهره در ماه شوال و ماه هاي ديگرِ سال نيست؛ فقط مخصوص ماه رمضان است.

براي اين که انسان بتواند وقتي وارد اين تالار شد، چشمش باز باشد، غافل نشود، دچار گيجي و گولي نشود که سرش را بيندازد پايين و از اين در وارد شود و از آن در بيرون برود؛ نگاهي به دوروبر کند و استفاده يي ببرد و براي اين که اين آمادگي در من و شما پيدا شود، اين ماه رجب و شعبان را قرار داده اند.

* رياضت شرعي روزه، تمرين کسب تقواست

رهبر فرزانه انقلاب در سخناني ديگري که در خطبه هاي نماز جمعه تهران در روز هجدهم رمضان 1429 بيان کردند، فرمودند: جوان هاي ما، رياضت شرعي روزه را در دوران جواني تجربه مي کنند؛ اين گرسنگي کشيدن، چشم بستن از لذائذ و کم رغبتي به محرّمات در فرصت يک ماهه خيلي چيز ارزشمندي براي مردم، به خصوص براي جوان هاست؛ و اين تمرين کسب تقواست از دوران نوجواني، که از آغاز بلوغ در دختر يا پسر به وجود مي آيد. به همه ي جوان ها، به خصوص به اين سال اولي ها تبريک عرض مي کنيم.

بحمدالله فضاي جامعه ما فضاي معنوي است و اين فضاي معنوي در ماه رمضان در جهت معنويت اشتداد پيدا مي کند؛ عادات خوب به تدريج در بين مردم رواج پيدا مي کند؛ اين کمک هايي که به مستمندان مي شود هفته احسان و نيکوکاري يا اين افطاري هايي که در شهرهاي مختلف انسان مي شنود که افراد خيّر در مساجد، در معابر عمومي جمع مي شوند، افطاري فراهم مي کنند، مردم افطار مي کنند، کارهاي بسيار خوبي است؛ مايه صفا و صميميت و نزديکي و در واقع حق ماه رمضان را ادا کردن است، که يکي از حقوق ماه رمضان، همين نيکي به برادران، همراهي با نزديکان، با برادران مسلمان و کمک به يکديگر است. اينها چيزهاي بسيار خوبي است، از سابق هم معمول و مرسوم بود، امروز بيشتر است؛ مجالس موعظه، مجالس دعا، مجالس قرآن، عادات خوبي است؛ روز به روز بايستي اينها را ترويج کرد و عمق داد؛ مغز داد. صورتِ جلسه کافي نيست، بايستي از جلسه ي دعا، از جلسه ي موعظه، از جلسه ي قرآن بهره برداري کرد؛ هر کدام از ما سعي کنيم سهمي بگيريم.

* ديدار با دانشجويان در ماه رمضان، تکريم دانشگاه و دانشجوست

حضرت آيت الله خامنه اي در ديدار دانشجويان در رمضان المعظم 1426 که بنا به سنت هر ساله در ايام ماه مبارک رمضان برگزار مي شود، فرمودند: جلسه ماه رمضان عمدتاً براي اين است که از شما بشنوم. غرض ما هم از اين جلسه دو سه چيز است.

اول؛ تکريم دانشگاه و دانشجوست. اين کار، نمادين است. ما مي خواهيم به اين وسيله، ارزش معنوي و کرامت دانشگاه و دانشجو با زبان رسايي بيان شود؛ اين يکي از رساترين زبان هاست. ما اين جا تقريباً دو ساعت وقت مي گذاريم براي اين که با شما بنشينيم صحبت کنيم.

دوم؛ اين است که مجموعه هاي دانشجويي کنار هم قرار بگيرند.

سوم؛ اين که براي من اين فرصت بسيار مغتنمي است تا از شما مطالبي را بشنوم؛ چون شما چه از تشکل ها، چه از نخبگان حرف هايي داريد که براي من شنيدني است.

* در ماه رمضان، هم بايد به خودمان برسيم، هم بايد به مردم برسيم

رهبر معظم انقلاب در سخنان ديگري در ديدار ائمّه جماعات و روحانيون و مبلّغان، در آستانه ماه مبارک رمضان سال 1371 فرمودند: در ماه رمضان، هم بايد به خودمان برسيم، هم بايد به مردم برسيم. ضمناً بدانيم که اگر به خودمان نرسيم، به مردم هم نمي شود رسيد. اين دعاهاي ماه رمضان، اين روزه ماه رمضان، اين مناجات ها، اين تضرّع ها، اين اذکار، اين نوافل در ماه رمضان، همه براي اين است که ما خودمان را اوّل کمي نوراني کنيم. اگر نوراني شديم، آن وقت مي توانيم به ديگران هم برسيم. والّا اگر نوراني نشديم که نمي توانيم ديگران را نوراني کنيم. هرچه هم بگوييم، زيادي خواهد بود، مضر خواهد بود و مفيد واقع نخواهد شد.

* هدف از روزه، تقواي الهي است

رهبر فرزانه انقلاب در خطبه هاي اولين جمعه ماه مبارک رمضان سال 1376 فرمودند: هدف از روزه، تقواي الهي است و يکي از بزرگترين دستاوردهاي ماه مبارک رمضان است. اميدوارم من و شما بتوانيم به برکت اين ماه، در رفتار خود، در گفتار خود، در احساسات و انديشه هاي خود، تقواي الهي و آن مراقبت عظيم را حاکم کنيم و خود را يک قدم به کمال انساني نزديک سازيم. بعد هم صحبت کوتاهي درباره روزه است که وظيفه عمده در اين ماه مبارک به حساب مي آيد.

خداي متعال بشر را طوري آفريده است که به تربيت احتياج دارد. هم از بيرون بايد او را تربيت کنند، هم از درون خودش بايد خودش را تربيت کند. در مقوله مسائل معنوي، اين تربيت، يکي تربيت فکر و قواي عقلاني اوست که محلّ اين تربيت، تعليم است و يکي تربيت نفس و قواي روحي و قوه غضبيّه و شهويّه اوست که نام اين تربيت، تزکيه است.

* ماه رمضان فرصت خوبي براي خودسازي است

حضرت آيت الله خامنه اي در سخناني به مناسبت روز اول ماه مبارک رمضان سال 1371 فرمودند: ماه رمضان فرصت خوبي براي خودسازي است. ما همان ماده خام هستيم که اگر روي خودمان کار کرديم و توانستيم اين ماده خام را به شکل هاي برتر تبديل کنيم، آن کار لازم در زندگي را انجام داده ايم. هدفِ حيات همين است. واي به حال کساني که روي خودشان از لحاظ علم و عمل کاري نکنند و همان طور که وارد دنيا شدند، به اضافه پوسيدگيها و ضايعات و خرابيها و فسادها که در طول زندگي براي انسان پيش مي آيد، از اين دنيا بروند.

ماه رمضان زمينه بسيار خوبي است و خداي متعال اين فرصت را به من و شما داده که در اين ماه، چنين امکاني را براي خودسازي پيدا کنيم. علاوه براين که ساعات اين ماه بسيار با برکت است و خداي متعال، از لحاظ طبيعي اين لحظات و ساعات را اين گونه قرار داده است، ساعات بسيار مغتنمي هم هست.

* تبليغ دين به ماه رمضان محدود نشود

رهبر معظم انقلاب در سخنان ديگري در ديدار جمع زيادي از روحانيون، فضلا و مبلّغان اسلامي در آستانه ماه مبارک رمضان سال 1374 فرمودند: تبليغ دين مخصوص ماه رمضان نيست؛ ليکن ماه رمضان، ماه برکت و رحمت است و تبليغ هم يکي از برکات الهي است و اگر کساني بتوانند در اين ماه، دين خدا و راه زندگي مردم را به شکل صحيحي تبليغ کنند، يقيناً از برکات الهي محسوب خواهد شد. به همين خاطر، جاي آن است که مسؤولان و دست اندرکاران امر تبليغ در همه جا به خصوص در حوزه هاي علميّه به اين سنّت پايدار جامعه شيعي، توجه ويژه اي کنند.

مبلّغ دين، عالِم انتخاب شده است و تبليغ دين جزو وظايف علماي دين است. آيا مي شد بگوييم که افراد غير عالِم، تبليغ دين را انجام دهند؟ نه. تبليغ دين وظيفه عالِم است. کساني که مي خواهند تبليغ دين کنند، بايد از علمِ دين در حدّي که مورد نياز آنهاست برخوردار باشند.

* علي(ع) امام المتّقين و اميرالمؤمنين است

رهبر فرزانه انقلاب در سخناني ديگري که در خطبه هاي نماز جمعه تهران در روز بيست ويکم رمضان سال 1380 بيان کردند، فرمودند: اميرالمؤمنين(ع) جزو چهره هاي جذّاب تاريخ است.

انسان شايد کمتر شخصيت تاريخي را بتواند پيدا کند که به قدر اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب(ع) در ميان همه آحاد بشر نه فقط ملت اسلام دلباخته داشته باشد. چه بسيار غير مسلماناني که اسلام و حتّي پيامبر اسلام را قبول ندارند؛ اما به علي(ع) عشق مي ورزند؛ به او احترام مي کنند و او را ستايش مي کنند.

حکومت اميرالمؤمنين در زمينه اقامه عدل، حمايت از مظلوم، مواجهه با ظالم و طرفداري از حق در همه شرايط، الگويي است که بايد از آن تبعيّت شود. اين کهنگي بردار هم نيست و در همه شرايط گوناگون علمي و اجتماعي دنيا، مي تواند براي خوشبختي و سعادت انسان ها الگو باشد.