يکصد و ششمين نشست شوراي فرهنگ عمومي استان ايلام، با حضور نماينده مقام معظم رهبري در استان ايلام و استاندار ايلام، صبح روز چهارشنبه 21 آبان ماه 1404 در محل سالن فرزانگان برگزار شد.

    به گزارش روابط عمومي، حجت‌الاسلام والمسلمين «الله نور کريمي‌تبار‌» نماينده مقام معظم رهبري در استان ايلام و رئيس شورا با تأکيد بر نقش بنيادين فرهنگ در توسعه همه‌جانبه، اظهار کرد: اگر قرار است، تحولي در استان ايلام شکل گيرد، منشأ آن فرهنگ بوده نه اقتصاد، شوراي فرهنگ عمومي، جايگاه تصميم‌سازي در اين حوزه است و نمي‌توان مسئوليت را به دوش ديگران انداخت.

دکتر کريمي‌تبار با قدرداني از استاندار ايلام، رياست دانشگاه و اعضاي شوراي فرهنگ عمومي به‌واسطه ميزباني و حضور در جلسه، افزود: از  فرهنگ، پيش‌برنده و تحول‌آفرين‌ترين عامل در استان است؛ حتي پيش از اقتصاد، زيرا تا نگرش‌ها تغيير نکند، فعاليتي شکل نمي‌گيرد.

نماينده ولي فقيه در استان با اشاره به چالش‌هاي فرهنگي استان، از جمله ضعف فرهنگ کار، گفت: پيش از آنکه با بحران بيکاري مواجه باشيم، با چالش فرهنگ کار روبه‌رو هستيم. شاهد آن هستيم که افراد از استان‌هاي برخوردار براي اشتغال به ايلام مي‌آيند، اما جوانان بومي همچنان خود را بيکار مي‌دانند؛ چرا که تصورشان از کار، نشستن پشت ميز است. اين در حالي‌ست که ايلام از ظرفيت‌هاي کم‌نظيري برخوردار است و بهره‌برداري از آنها وظيفه‌ي ماست، نه انتظار معجزه از ديگران.

وي با انتقاد از عملکرد جزيره‌اي برخي نهاد‌ها در موضوع جواني جمعيت، خواستار تشکيل جلسات تخصصي و هم‌افزايي ميان دستگاه‌هاي مسئول شد و افزود: براي اجراي موفق برنامه‌ها، نيازمند بودجه، برنامه‌ريزي دقيق و پاسخ‌گويي نهاد‌هاي مسئول هستيم. کار‌هاي انفرادي نتيجه‌بخش نخواهد بود. بايد گزارش‌ها مبتني بر داده‌هاي واقعي، آسيب‌شناسي و تحليل باشد و در شوراي فرهنگ عمومي به تصميم اجرايي برسد.

حجت‌الاسلام والمسلمين کريمي‌تبار‌ در ادامه با اشاره به نقش استان ايلام در دفاع مقدس، گفت: با وجود افتخارات فراوان، هنوز نتوانسته‌ايم اين دستاورد‌ها را با زبان هنر عرضه کنيم. حتي يک کتاب با کيفيتي که مورد تقريظ مقام معظم رهبري قرار گيرد، توليد نشده است. بايد از نويسندگان مورد اعتماد معظم‌له دعوت کنيم تا آثار فاخر خلق کنند. از رزمندگان خط مقدم تا زنان خانه‌دار و آواره، داستان‌هايي داريم که مي‌توانند در قالب کتاب، فيلم و سريال ماندگار شوند.

ايشان با بيان اينکه فرهنگ فرزندآوري بايد مورد توجه قرار گيرد، اظهار کرد: نخستين کسي که نسبت به کاهش جمعيت هشدار داد، مقام معظم رهبري بود. اگر روند فعلي ادامه يابد، با جامعه‌اي سالخورده مواجه خواهيم شد که نسل جواني براي تأمين آن وجود ندارد. اين مسئله، هم از منظر ديني، هم فرهنگي و هم معيشتي، تهديدي جدي است.

امام جمعه ايلام با اشاره به تأثير فرهنگ بر سن ازدواج و نرخ باروري، افزود: توسعه اقتصادي مؤثر است، اما کافي نيست؛ فرهنگ، عامل مؤثرتر است. در مناطقي از کشور و حتي در کشور‌هاي غربي، با وجود تمکن مالي، فرزندآوري کاهش يافته و بنيان خانواده متزلزل شده است.

نماينده ولي فقيه در استان با اشاره به ظرفيت‌هاي انساني و فرهنگي استان، افزود: ما زبان، آداب، رسوم و لباس خاص خود را داريم. نبايد اجازه دهيم فرهنگ ايلامي در حاشيه قرار گيرد.

وي با انتقاد از بي‌توجهي به ترجمه قرآن به زبان کردي ايلامي، گفت: نبايد اجازه دهيم زبان و فرهنگ بومي ما ناديده گرفته شود. بايد براي حفظ و ترويج اين ميراث فرهنگي، دانشگاه‌ها و اداره ارشاد پاي کار بيايند.

امام جمعه ايلام با اشاره به ظرفيت‌هاي اقتصادي استان، از جمله زعفران، گل نرگس و نمک طبيعي، گفت: اگر از ظرفيت‌هاي بومي استفاده کنيم، نه نيازي به مهاجرت جوانان داريم و نه بيکاري باقي مي‌ماند. بايد کميسيون‌هاي تخصصي با حضور نخبگان دانشگاهي، حوزوي و مسئولان اجرايي تشکيل شود تا براي هر حوزه برنامه‌ريزي دقيق صورت گيرد.

نماينده ولي فقيه در استان با تأکيد بر اجراي کامل و لازم‌الاجرا شدن مصوبات شوراي فرهنگ عمومي، خاطرنشان کرد: اگر فرآيند‌ها تخصصي و مبتني بر داده‌ها باشد، مي‌توان به نتايج مؤثر رسيد. همه دستگاه‌ها بايد پاي کار بيايند تا تحول فرهنگي و اجتماعي در استان محقق شود.

در ادامه دکتر «احمد کرمي» استاندار ايلام با اشاره به ضرورت تکيه دستگاه‌هاي اجرايي بر ظرفيت علمي دانشگاه‌ها اظهار کرد: نشست‌ها و اقدام‌هاي دستگاه‌هاي اجرايي استان بايد دانش‌محور باشد.

ايشان با بيان اين که حکمراني و تصميم‌سازي مبتني بر دانش مراکز علمي و دانشگاهي، محور اصلي پيشرفت استان است، يادآور شد: وقتي از وجود استاد و دانشگاه توانمند برخورداريم نبايد در حل مشکلات به بن‌بست برسيم و بايد از توان و تخصص دانشگاه‌ها و نگاه تحليلي آنان در مسير توسعه استان بهره گرفت.

استاندار ايلام با بيان اين که خانواده و جواني جمعيت رويکردي تمدني و اجتماعي فراگير است، افزود: مقام معظم رهبري اين مسأله را به‌ عنوان يک تغيير نگاه بنيادي مطرح کرده‌اند، تا همه‌ مديران و اقشار جامعه آن را جدي بگيرند.

دکتر کرمي بيان کرد که تحقق اين رويکرد نيازمند عزم و انسجام همگاني به‌ ويژه در حوزه‌ فرهنگ عمومي است و بايد نگرش مثبت نسبت به خانواده و حس اميد و آينده‌نگري در جوانان نهادينه شود.

وي با تأکيد بر اين که موضوع جواني جمعيت در چند بخش بايد دنبال شود، گفت: يکي از بخش‌هاي مهم آن شکل‌دهي باور و اعتماد در جامعه نسبت به ارزش خانواده است.

استاندار ايلام افزود: در دهه‌هاي 60 و 70 بدون وجود قوانين تشويقي گسترده، تشکيل خانواده و فرزندآوري به‌ عنوان يک ارزش فرهنگي پذيرفته شده بود و امروز نيز بايد همان روحيه را احيا کنيم و از خانواده به‌ عنوان بنيان فرهنگ ايراني‌- اسلامي حمايت کنيم.

وي در بخش ديگري از سخنان خود به مساله‌ آمارهاي اقتصادي و اجتماعي غيرواقعي اشاره کرد و گفت: آمار زماني واقعي است که رضايت‌مندي همگاني در کف جامعه احساس شود.

دکتر کرمي بيان داشت که اگر در گزارش‌ها نرخ بيکاري پايين اعلام شود، اما مردم اشتغال را در زندگي خود لمس نکنند آن آمار بي‌اعتبار است.

او بيان کرد که يکي از رويکردهاي دولت در ايلام واقعي‌سازي آمارهاي بيکاري و اشتغال براساس داده‌هاي رسمي تأمين اجتماعي است و همين اصلاح باعث شد برخي شاخص‌ها تصحيح شود و اين آمار کنوني بايد مبناي تصميم‌سازي باشد تا سياست‌ها به واقعيت نزديک شوند.

استاندار ايلام يکي از آسيب‌هاي استان را فاصله ميان داده‌هاي آماري و درک همگاني از وضعيت دانست و پيشنهاد تشکيل کارگروه مشترک ميان دانشگاه‌ها و شوراهاي فرهنگي براي تحليل علمي اين فاصله را مطرح کرد.

دکتر کرمي با تأکيد بر نقش علم در اقتصاد اظهار کرد: وقتي دانشگاه‌هاي استان رشته‌هايي مانند کشاورزي، نفت و گاز، گردشگري و فناوري دارند انتظار منطقي آن است که کيفيت اين حوزه‌ها در ميدان عمل نيز بهبود يابد.

وي گفت: اعتقاد دارم هيچ مشکل اقتصادي يا فرهنگي در استان وجود ندارد که با هم‌افزايي دانشگاه‌ها و استادان قابل حل نباشد.

استاندار ايلام افزود: استادان دانشگاه بايد به نشست‌هاي تصميم‌گيري وارد شوند تا ديدگاه دانشي آنان در گزينش مسير توسعه مؤثر باشد.

دکتر کرمي يادآور شد بارها تأکيد شده است، که در هر نشست کاري بايد دست‌کم يک استاد دانشگاه را به‌ عنوان مشاور علمي حضور داشته باشد تا انديشه دانشگاهي در متن تصميم‌ها متجلي و متبلور شود.

ايشان در ادامه با اشاره به کارهاي انجام شده در حوزه خانواده و جواني جمعيت افزود که از ابتداي امسال تاکنون بيش از شش هزار و 921 فقره وام ازدواج و فرزندآوري در استان پرداخت شده است.

دکتر کرمي گفت: بايد با تحليل‌هاي اجتماعي بررسي کنيم که اين تسهيلات در تقويت نهاد خانواده و تشويق فرزندآوري چه تأثيري داشته‌اند.

استاندار ايلام پيشنهاد کرد که جامعه‌شناسان دانشگاه ايلام بر پايه‌ داده‌هاي پنج‌ سال گذشته، ميزان اثرگذاري اين مشوق‌ها را در رويه‌ ازدواج و فرزندآوري بررسي کنند.

وي سپس به موضوع سرمايه‌گذاري‌هاي جديد در ايلام پرداخت و گفت: مسير توسعه استان وابسته به نگاه علمي به سرمايه‌گذاري است.

دکتر کرمي يادآور شد که براي جذب سرمايه‌گذار بايد فرهنگ گفت‌وگوي سازنده با بخش خصوصي را تقويت کنيم چرا که برخي رفتارهاي سليقه‌اي سرمايه‌گذار را دلسرد مي‌کند و اين خلاف روح پيشرفت است.

او ادامه داد: در فضاي اقتصادي جديد، گروه‌هاي سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي نفت و گاز، انرژي‌هاي تجديدپذير، کشاورزي، گياهان دارويي و استخراج نمک وارد استان شده‌اند.

استاندار ايلام گفت: اين ظرفيت‌ها مي‌توانند پايه‌ اشتغال پايدار باشند، به شرط آن که هم دانشگاه‌ها و هم دستگاه‌ها بررسي علمي و اقليمي طرح‌ها را جدي بگيرند.

دکتر کرمي به اهميت بازگشايي مرزهاي جديد اشاره کرد و افزود: پس از 22 سال موفق شديم يک مرز رسمي جديد در ايلام باز کنيم و دو مرز ديگر نيز در دست پيگيري است.

وي بيان کرد: استان با بيش از 430 کيلومتر نوار مرزي داراي ظرفيت اقتصادي کم نظيري است و بايد از اين فرصت براي ايجاد گمرک‌هاي فعال و توسعه تجارت مرزي استفاده کنيم.

استاندار ايلام گفت: توسعه تنها با سرمايه و فناوري تحقق نمي‌يابد و نيازمند فرهنگ اميد و مشارکت همگاني است.

او تاکيد کرد که فرهنگ‌سازي براي اميد، وظيفه‌ همه‌ نهادهاي فرهنگي و رسانه‌اي است.

دکتر کرمي بيان کرد: انتقاد منصفانه و سازنده براي پيشرفت مفيد است، اما انتشار نااميدي اجتماعي در فضاي مجازي کمکي به توسعه نمي‌کند.

او با بيان اين که استاندار، نماينده‌ و خادم مردم، نه يک مقام سياسي و اجرايي است، گفت: توسعه زماني معنا دارد که مردم احساس مشارکت و ارزش کنند و هدف نهايي ما بايد شکل‌گيري جامعه‌اي اميدوار، فعال و فرهنگي باشد.

 در ادامه دکتر «همايون مرادنژادي»رئيس دانشگاه ايلام با بيان اينکه دانشگاه ايلام آماده ايفاي نقش محوري در سياست‌گذاري فرهنگي و مواجهه با چالش‌هاي جمعيت استان است، گفت: شاخص‌هاي جمعيتي و اقتصادي استان نيازمند توجه جدي و برنامه‌ريزي فرهنگي و توسعه‌اي است.

ايشان حکمراني علمي را بسترساز حل و فصل چالش‌هاي جامعه عنوان کرد و تأکيد نمود بايد با هم‌افزايي و ارائه راهکار کاربردي مبتني بر رويکرد علمي براي حل چالش کاهش جمعيت در استان تلاش کرد.

رئيس دانشگاه سپس گزارشي آماري از وضعيت جمعيت استان، درآمدهاي خانوار، مشکلات و چالش‌هاي حوزه جمعيت ارائه کرد.

در اين جلسه حجت‌الاسلام والمسلمين «سيد محمدرضا حسيني‌نيا» مسئول دفاتر نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌هاي استان ايلام با اشاره به تأکيدات مستمر مقام معظم رهبري در حوزه جمعيت، خواستار ارائه راهکار کاربردي در اين زمينه شد.

در ادامه جلسه اعضاي شورا نيز نظرات و پيشنهادات خود را در خصوص چگونگي بهبود شرايط براي جوانان و خانواده‌ها مطرح کردند و بر لزوم همکاري دستگاه‌هاي اجرايي و نهادهاي فرهنگي براي تحقق اين اهداف تأکيد کردند.

در اين نشست ضمن بررسي راهکارهاي فرهنگي و اجتماعي براي حمايت از سياست‌هاي جواني جمعيت، بر نقش نهادهاي فرهنگي، آموزشي و رسانه‌اي در تبيين اهميت اين موضوع تأکيد شد. همچنين مقرر گرديد برنامه‌هاي عملياتي در سطح استان براي ارتقاي فرهنگ فرزندآوري و حمايت از خانواده‌ها تدوين و اجرا شود.

اين جلسه نشان‌دهنده عزم و اراده مسئولان استان در راستاي ايجاد يک جامعه جوان و پويا بود و بر اهميت فرهنگ‌سازي در زمينه مسائل جمعيتي تأکيد گرديد.