محققان دانشگاه ايلام با کاربرد نانوذرات، زيست حسگري طراحي کرده‌اند که دقت و سرعت بالايي در تعيين هورمونhCG دارد. اين حسگر از موادي زيست سازگار، پايدار و کم‌هزينه ساخته‌شده و در صورت دستيابي به توليد انبوه مي‌تواند در مراکز و کلينيک‌هاي تشخيص پزشکي بکار گرفته شود. اين تحقيقات در مقياس آزمايشگاهي انجام‌شده است.

hCG اولين هورموني است که در طي دوران بارداري توسط جفت و همچنين در بعضي بيماري‌ها توسط انواع تومورها توليد مي‌شود. افزايش سريع ميزان اين هورمون در خون يا ادرار بلافاصله پس از لقاح، شاخص ايده‌آلي براي تشخيص و تأييد بارداري است. به همين دليل اندازه‌گيري آن توسط مراکز بهداشتي درماني و کلينيک‌هاي تشخيصي طبي بسيار حائز اهميت است.

به گزارش خبرنگار روابط عمومي، دکترمحمود روشني، رييس دانشکده علوم پايه دانشگاه ايلام، با اشاره به اهميت اندازه‌گيري اين هورمون، اظهار کرد: يکي از ابزارهاي مورداستفاده در آزمايش‌ها که اخيراً توجه بسياري از محققان را به خود جلب کرده، زيست حسگرهايي است که درروند تشخيصي، اثر ديگر ترکيبات موجود در مايعات بيولوژيکي را به حداقل برساند. در اين تحقيق نيز تلاش شد تا با به‌کارگيري نانوذرات، زيست حسگري طراحي شود که قادر به شناسايي دقيق و گزينش پذير هورمون مدنظر شود. مهم‌ترين هدف اين کار عدم نياز به تجهيزات و دستگاه‌هاي پيشرفته‌ي گران‌قيمت جهت اندازه‌گيري اين هورمون بود.

وي گفت: نتايج نشان داده که اندازه‌گيري hCG به کمک اين حسگر به‌سادگي انجام مي‌شود. از طرفي به دليل استفاده از مواد ساده، ارزان و زيست سازگار حسگر طراحي‌شده مقرون‌به‌صرفه خواهد بود؛ بنابراين کاربرد آن جهت تأييد مثبت بودن بارداري و پارگي کيسه آب طي دوران بارداري و حتي تشخيص زودهنگام برخي بيماري‌هاي سرطاني بسيار مناسب خواهد بود. لذا نتايج حاصل از اين روش مي‌تواند در مراکز بهداشتي درماني به کار گرفته شود. افزون بر آن با اين روش مي‌توان دريچه‌اي جديد براي ساخت ساير ايمونوحسگرها گشود.

دکتر روشني در پايان به مقايسه‌ي مواد بکار رفته در ساخت اين حسگر با نمونه‌هاي متداول پرداخت و گفت: «کاوشگرهايي که تاکنون در طراحي زيست حسگرها معرفي‌شده‌اند، شامل ترکيبات شيميايي آهن و برخي مولکول‌هاست؛ اما در اين طرح يک نوع ويتامين به‌عنوان گونه‌ي کاوشگر استفاده‌شده است. همچنين در کيت تشخيصي پيشنهادي از يک نانوکامپوزيت زيست سازگار، پايدار و غير سمي استفاده‌شده است که به همراه نانوذرات، سطح وسيع و پايداري را ايجاد کرده که منجر به حد تشخيص بسيار پائين مي‌شود.»

بر اساس اين گزارش، نتايج اين کار در مجله‌ي Sensors and Actuators B Chemical (جلد 222، سال 2016، صفحات 1103 تا 1111) چاپ‌شده و دکتر محمود روشني- عضو هيئت‌علمي دانشگاه ايلام و اکرم ولي پور- دانشجوي دکتراي شيمي تجزيه اين دانشگاه در انجام آن همکاري داشته‌اند. همچنين اين زيست حسگر ثبت اختراع شده است.