کرونا ویروس‌‌های کلاهک‌دار و عفونی؛ یاداشت مهندس طیب سیفی کارشناس آزمایشگاه دانشگاه ایلام

    بيماري کرونا ويروس که از ووهان چين و بازار هوانان، همان جايي که حيوانات زنده و اگزوتيک نظير پانگولين، جوجه تيغي، تمساح و مار در آن به فروش مي‌‌رسد سفر خويش را در اواسط ماه نو ميلادي آغاز کرد، اکنون ديگر مرز نمي‌‌شناسد و تقريبا به بيشتر نقاط زمين «103 کشور» سفر کرده و تمام قاره‌‌ها و شمالگان و‌ جنوبگان را درنورديده است و آدمي ‌را ياد رمان معروف «دور دنيا در 80 روز» ژول ورن که يک اثر تخيلي است مي‌‌اندازد که دست بردار نبوده و همچنان به پيش مي‌‌راند.

 نکته‌اي که در اين راستا بسيار کليدي و حائز اهميت است آنو  مي‌‌بد رفتاري بوسيله بعضي از همنوعان ما در کشور است که نه تنها به توصيه  ‌ها و پيام‌هاي مکرر وزارت بهداشت وقعي نمي ‌نهند، بلکه آن را دور نيز زده اند و سفرهاي خود را به استان ‌هاي شمالي و کانون ‌هاي ابتلاء ادامه داده‌اند که خوشبختانه با تمهيدات و ممانعت به موقع پليس راه کشور در اين نقاط مواجه شده و از ادامه سفر آنها جلوگيري مي ‌شود و سؤال اساسي اينجاست چرا بايد يک عده جان بقيه را به خطر بياندازند و از نيروي قهريه بايد براي بازگشت آنها استفاده شود؟ مگر نه اينکه به کرات و جد در روايات و منابع علمي ‌ما نظير کتاب شفاي شيخ الرئيس ابو علي سينا پدر علم پزشکي توصيه شده «پيشگيري مهم تر از درمان است» و در ثاني ما سابقه دور و دراز تمدني و فرهنگي داريم و در جهان در صدر رنکينگ به لحاظ قدمت فرهنگي بوده و پيشتاز هستيم، پس چرا اين مسأله را عده‌ اي درک نمي‌ کنند و دوست دارند يک پارادوکس آشکار در دنيا رقم بزنند و اين همان گفته ادوارد براون انگليسي است که سابقه چهار دهه کارپژوهشي در ايران دارد و‌ ماحصل آن کتاب «تاريخ ادبيات ايران» است که در قسمتي از کتابش چنين آورده: «با سابقه دور و دراز و پيشتازي تمدن و فرهنگ ايران زمين اما بعضي از ايرانيان يک سري عادت‌ها دارند که با اين قاعده نمي خواند که هنگام ديد و بازديد زياد اغراق و مبالغه نموده و همديگر را سفت در آغوش مي ‌گيرند و در گرماي 50 درجه تابستان چايي داغ نوشيده و بادي به غبغب انداخته و مي‌گويند چايي داغه؛ دماغ دايي چاقه».

   اين‌ها را گفتم که به اين موضوع بپردازم که غشاء کروناويروس «کوويد 19» يک ليپيد دو لايه دارد که از غشاهاي داخلي سلول ميزبان و  سه  نوع گليکوپروتئين E3، M و E2 مشتق و تشکيل شده اند. پروتئين غشايي M ، E1 در ساير ويروس‌ هاي غشاء دار نقش ماتريکس پروتئين را ايفا مي‌کند. پيلومرهاي بزرگ از پروتئين S، ‏ E2 تشکيل شده‌اند که به گيرنده‌‌هاي سلولي متصل شده و موجب امتزاج غشاء مي ‌شوند، اينها در توليد آنتي بادي‌ هاي خنثي کننده هم نقش دارند. پروتئين HE (هموگلوبين استراز،E3) که مخصوصا در گروه  2  آنتي ژن کرونا ويروس ‌ها يافت مي‌ شوند، به گلبول قرمز بعضي از گونه‌ ها متصل شده، فعاليت تخريب رسپتور «استيل استراز» را دارند. ژنوم اين ويروس ‌ها داراي يک مولکول خطي ازRNA تک رشته‌اي سنس مثبت به اندازه Kb  27  -33 (بزرگتر از ژنوم کليه RNA و يروس‌ها) است که پلي آدنيلات «زيگزاگي» شده، کلاهک عفوني دارد و عفوني مي ‌باشد و به همين دليل غشاء چربي دولايه‌‌اي ساختن واکسن زمان مي‌‌برد و فعلاً مقدور نيست. چرا که بايد مواد موجود در واکسن به غشاء دو لايه‌اي کرونا ويروس نفوذ کرده و آن را تخريب و مانع از پيشروندگي آن شده و آن را مهار کنند که براي همين منظور وزارت بهداشت براي بيماران حاد از دو داروي پيشگيرانه ضد مالاريا به شکل«قرص» و تامي ‌فلو «ضد آنفلوآنزا» براي ممانعت از پيشرفت بيماري و ابتلاء بيماران در مرحله پيشرفته به پنوموني استفاده مي ‌کند که موثر هم واقع شده است و شايد بشود از داروي ريباويرين و آمانتادين هم در اين راستا بهره کافي و وافي جست؛ اين خانواده فقط داراي جنس کرونا ويروس است که آن هم به چهار گروه آنتي ژني تقسيم مي‌گردد؛ که گروه 1 و 2 در پستانداران بيماري ايجاد مي ‌کنند و گروه 3 و 4  هم عمدتاً و اختصاصا در طيور بيماري ايجاد مي نمايند؛ که ويروس ‌هاي هر گروه واجد بعضي از واکنش‌ هاي متقاطع آنتي ژني هستند و يک گونه از ويروس چند سروتيپ «واريته» دارد.

   دام‌هاي ايمن به يک سروتيپ نسبت به سروتيپ‌ هاي متفاوت همان ويروس حساس هستند. تمام مراحل تکثير در سيتوپلاسم صورت مي ‌گيرد و نسبتا کند طي مي‌ شود. به دنبال انجام مراحل جذب، نفوذ و ‌انداختن پوشش ويروس، مولکول RNA ويروس مستقيماً ترجمه مي‌گردد، يکي از محصولات آن نوعي پليمراز  RNA  است که بعداً يک رشته کامل RNA سنس منفي را رونوشت برداري مي‌ کند و در ادامه روند تکثير از اين الگو تحت ژنوم‌هاب پيام آور (mRNA) به صورت رديف‌‌هاي مجزا با انتهاي مشترک سه توليد مي‌شود. از آنجا که ويروس کرونا باعث تب بالارونده، عطسه، سرفه، تنگي نفس، تهوع، اسهال و عفونت حاد در مراحل پيشرفته که منجر به پنوموني شده مي‌گردد؛ براي کنترل آن بايد تمام اصول پيشگيرانه بهداشت فردي و عمومي، عدم روبوسي و دست دادن،  حذف سفرهاي غير ضرور، در خانه ماندن و اقدامات خود مراقبتي، عدم حضور در اماکن و محل‌هاي پرتردد و شلوغ را بايد بشدت رعايت و کنترل نمود تا سيکل انتقال ويروس قطع شود و با قرنطينه نمودن موارد مشکوک در مبادي ورودي و خروجي شهرها و کانون‌هاي ابتلاء به مدت  14 روز جلوي تردد موارد مشکوک و بيماران حاد را گرفت و با قرنطينه کردن آنها از ورود بيماران به جمعيت سالم جلوگيري کرد و به دليل اينکه ويروس کرونا سروتيپ‌ هاي متعددي دارد فعلاً واکسيناسيون عليه آن کارساز نيست و هيچ ‌واکسني براي آن ساخته نشده است و ساخت واکسن آن در رسانه‌ها و فضاي مجازي شعار و تبليغ صرف سودجويان، سوداگران و کاسبان کرونا است.