به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) منطقه ايلام دکتر «مصطفي نعمتي» در ميزگرد « بررسي چالش ها و راهکارهاي ارتقاء حوزه ي آموزش در دانشگاه هاي استان که به همت معاونت آموزشي دانشگاه ايلام با همکاري خبرگزاري ايسنا برگزار شد، اظهار کرد: متاسفانه در سال هاي اخير در کشور و به تبع آن در دانشگاه ايلام، به دليل تأکيد بيش از حد بر حوزه پژوهش موضوع آموزش سال به سال کمرنگتر شده است و انتظار اين است که تمام اعضاي هيئت علمي پژوهشگر باشند در حاليکه مطلوب اين است که يک آموزشگر خوب پژوهشگر خوبي هم باشد اما نه اينکه تمام وقت خود را به پژوهش بپردازد و آموزش را فراموش کند.
وي گفت:يک عضو هيئت علمي در درجه ي اول بايد تحقيق و مطالعه را در راستاي برگزاري با کيفيت کلاس انجام دهد و به عبارت بهتر و روشن ترآموزش و پژوهش بايد در کنار هم قرار گيرند نه در برابر هم و هيچکدام نبايد مانع رسيدن به ديگري شود بلکه در کنار هم نظام آموزشي را تعالي ببخشند.
معاون آموزشي دانشگاه ايلام با اشاره به برنامه هاي دانشگاه در دههي سرآمدي آموزش از 3 تا 12 ارديبهشت، گفت:تلاش ما اين است که خرد و همت جمعي تمام ارکان دانشگاه را در خدمت کيفيتبخشي به آموزش قرار دهيم به گونه اي که اقدامات لازم و شايسته را تا برگزاري مناسب کلاس انجام دهيم يعني دغدغهي ما اين است که قبل از شروع کلاسها چه کار بايد کرد تا کلاس يک عضو هيئت علمي پربار باشد؟
نعمتي از تهيهي کارنامهي اعضاي هيئت علمي تا پايان نيمسال جاري خبر داد و تصريح کرد: از مهرماه سال جاري پرونده آموزشي اعضاي هيئت علمي تشکيل خواهد شد و در فرايند ارتقاء اعضاء هيئت علمي به کارنامه آموزشي عنوان يک شاخص توجه به آن نگاه کرد و معتقدم دههي سرآمدي آموزش آغازي براي احياء جايگاه آموزش در دانشگاهها است، چون برخي رويکردهاي اعضاي هيئت علمي موجب بياهميتي کلاس درس از نظر دانشجويان شده است.
وي با تاکيد بر اينکه يکي ديگر از سياستهاي ما در راستاي احياء آموزش به معناي واقعي راهاندازي رشتههاي جديد است، گفت: نگاهي به دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسري نشان ميدهد برخي رشتهها متقاضي ندارند و جذب دانشجو در آنها به حد نصاب نميرسد که بايد اعضاي هيئت علمي براي همان رشته سرفصلهاي جديد و نو پيشنهاد بدهندتا بتوان هم رشتههها را به سمت کاربردي کردن پيش برد و هم دانشآموختگان به کارآفريني اميد بيشتري داشته باشند.
معاون آموزشي دانشگاه ايلام سوق دادن دانشجويان رشتههايي مانند برق و آي.تي را به سمت شرکتهاي دانشبنيان را ضروري و رسالت اساتيد را در اين زمينه مهم و حياتي ارزيابي کرد و ادامه داد: بايد اعضاي هيئت علمي رشتههايي را تعريف کنند که به سمت اشتغال آفريني پيش برويم.
نعمتي ارج نهادن به مقام معلم را از برنامههاي اين هفته اعلام و تصريح کرد: در تلاش هستيم جايگاه معلمي در دانشگاه بيشتر مورد توجه قرار گيرد.
وي نشست با دانشجويان تحصيلات تکميلي و تجليل از دانشجويان ممتاز، نشست با دانشجويان خارجي دانشگاه (دانشجويان عراقي) با حضور مهماني از وزارت علوم ايران يا عراق را از ديگر برنامههاي اين دهه عنوان کرد و گفت: در اين هفته نشستي با دبيران کانون هاي علمي دانشجويي برگزار خواهد شد و چون اين کانونها در زيرمجموعه معاونت فرهنگي قرار دارند کمتر در راه شناسايي مشکلات آموزشي فعاليت ميکنند و اميدواريم در اين نشست بتوانيم انجمنهاي علمي را به اين سمت و سو سوق دهيم.
معاون آموزشي دانشگاه ايلام نشست با خانوادههاي اعضاي هيئت علمي و جلسه با دانشجويان مقطع کارداني و کارشناسي وتقدير از برترينهاي آموزشي در اين مقاطع را از ديگر برنامههاي هفته سرآمدي آموزش عنوان کرد.
آآ
حجتالاسلامو المسلمين دکتر «غلامرضا غياثي» - مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاههاي ايلام نيز در اين نشست با تاکيد بر اينکه برگزاري و تداوم چنين جلساتي ميتواند به اصلاح آموزش و تحقق اهداف و نيازهاي استان منجر شود و ما را کمک کند تا حساب شده و موثر تر قدم برداريم، اظهار کرد: آموزش فرايندي چند بعدي است که عوامل متنوعي در آن دخالت دارند و آموزش با آموختن و يادگيري متفاوت است ، آموزش فرايند و مفهومي کلي است که اجزاي مختلفي دارد.
وي با بيان اينکه بنياديترين چالش آموزش عالي استان مديريت متفرق آن است يعني مديريت متمرکزي در استان نداريم و همهي مديريتها ملي و کشوري است، و هر کدام از دانشگاهها و مراکز آموزش عالي گوش به فرمان وزارتخانهها يا سازمانهاي متبوع خود هستند و در تصميمگيريها نقش واقعي ندارند.
اين عضو هيئت علمي دانشگاه ايلام فاصله با نيازها و تفاوت نظام آموزشي با نيازهاي محيطي و اقليمي را ديگر چالش آموزش عالي در استان عنوان و ابراز عقيده کرد: آموزش زماني موفق خواهد شد که به هنيازهاي حوزه خود بپردازد و سرفصل دروس هر دانشگاه حداقل گوشهي چشمي به مسائل محلي داشته باشد.
غياثي عدم ارتباط آموزشهاي دانشگاهي با نظام پايهي آموزشي يعني آ موزش و پرورش را از ديگر مشکلات اين عرصه دانست و گفت: ما در د انشگاه با آموزش و پرورش هيچ ارتباطي نداريم و يا به عبارتي دانشگاه کار آموزش و پرورش را تکميل نميکند بلکه فرآيندي منقطع و فرايند جديدي آغاز ميشود.
وي محدوديت امکانات و تکنولوژي هاي آموزشي در آموزش عالي استان را مشکل ديگر عنوان کرد و گفت: دنياي آموزش امروزه امکانات متناسب با رشتههاي تخصصي را ميطلبد.
اين عضو هيئت علمي دانشگاه محدوديت در روشهاي آموزشي را مشکلي ديگر دانست و تصريح کرد:روشهاي تدريس ما هنوز سنتي و يک طرفه و مبتني بر گوش دادن و در کل ذهني است تا عملياتي و تکنولوژيک، مثلا نميتوان در يک کلاس دربسته جنگلداري را تدريس کرد، متاسفانه امکانات آموزشي همسطح تاسيس رشتهها رشد نکرده و از کيفيسازي تا حدود زيادي غفلت کردهايم.
وي ضعف اعتماد عمومي به نظام آموزش عالي در استان را چالشي ديگر اعلام کرد و ادامه داد: دانشآموزاني که حائز رتبههاي برتر کنکور ميشوند هيچوقت دانشگاهي مانند ايلام را در اوليت قرار نميدهند چون در اينجا کمتر هويت دانشجويي را احساس ميکنند که لازم است در اين زمينه هم براي برطرف کردن مشکلات گام برداشت و هم تبليغات را فراموش نکرد.
غياثي با انتقاد از اينکه تمام آموزش ما در دانشگاهها در تدريس خلاصه ميشود و تنها دغدغه آموزش تناسب تعداد دانشجو با تعداد اساتيد و حفظ اين نسبت است و نسبت به ابزار آموزش بيتوجه بودهايم که ضعفي اساسي است، تصريح کرد: نيروهاي پايه و محوري دانشگاه اساتيد هستند و دانشجوي ما پيش از اينکه به محتواي دروس توجه کند به استاد و روش تدريس او توجه ميکند بنابراين نوع مدرک عضو هيئت علمي، محل تحصيلش، رتبهي علمياش خيلي موثر است.
وي گفت: توسعه نامتناسب کمي و کيفي در دانشگاهها مشکلي اساسي است که بايد براي حل آن چارهانديشي شود.
دکتر «..... طولابي» با بيان اينکه رشد کمي، بي رويه و بادکنکي بعضي رشته ها يکي از چالش هاي آموزش عالي استان است گفت: ضرورت دارد در اين روند بازنگري شود زيرا رشد کمي رشتههاي دانشگاهي منطبق با آمايش نيست، به عنوان مثال ما در استان صنايع دستي بسيار خوبي داريم اما متناسب با آنها رشتهاي در دانشگاهها وجود ندارد.
وي با بيان اينکه متاسفانه 75 درصد دانشجويان در 4 رشته تحصيل ميکنند که کامپيوتر و مديريت از جملهي اين رشتهها هستند، ادامه داد: رشد بادکنکي موجب تورم برخي رشتهها شده که هيچ نيازي به آنها نيست و جالب است اين رشتهها به صورت متوازي در تمام دانشگاهها، مراکز آموزش عالي و موسسات غيرانتفاعي آموزش داده مي شوند.
اين عضو هيئت علمي دانشگاه ايلام تصريح کرد: هرچند بايد فرهنگسازي براي حل اين مشکل از دبيرستانها و توسط والدين آغاز شود، اما اجراي طرح آمايش در سودآوري دانشگاهها مفيد و موثر باشد، امروز متاسفانه در تبيين چالشي با عنوان کميت همين بس که دانشآموخته ليسانس و فوقليسانس مدرک دانشگاهي خود را ناديده ميگيرد و با ديپلم مشغول کار ميشود.
وي از شکلگيري خرده فرهنگهاي دانشگاهي با مولفههاي نادرست انتقاد کرد و گفت: يکي از اين مولفهها محتواي دروس و سرفصلها و عدم انطباق تقويم دانشگاه با دانشجو است و اين دو تقويم با هم همخواني ندارند و اين مشکل نهادينه شده و مسئولان دانشگاهها هم هيچ کاري نميتواند بکند و اين فرهنگ هم ريشه کن ميشود چون وروديهاي جديد به راحتي اين رويه را ميپذيرند.
طولابي ادامه داد: يکي ديگر از مشکلات نداشتن تربيت اخلاق علمي است به اين مفهوم که انگيزهاي براي تحصيل علم و دانش وجود ندارد و ريشه اين مشکل به آموزش و پرورش برميگردد.
اين عضو هيئت علمي دانشگاه ايلام تنزل جايگاه معلمان و اساتيد را مشکل ديگري عنوان و ابراز عقيده کرد: متاسفانه يک کارشناس ارشد هم ميتواند با تدريس 2 واحد دانشگاهي در يک مرکز عنوان استادي را از آن خود کند يعني کار اعضاي هيئت علمي تنزل پيدا کرده و کمتر به اين کسوت به عنوان کاري حرفهاي نگاه ميشود و براي حل اين معضل هم کاري نميشود که بايد بحث ارزشيابي آموزشي جدي گرفته شود.
وي محوريت داشتن استاد را در سر کلاسها مشکل ديگر دانشگاهها اعلام و تاکيد کرد: متاسفانه تجربه يادگيري در کلاسها رخ نميدهد و بسياري از اعضاي هيئت علمي قدرت تعامل با دانشجويان را ندارند.
طولابي در پاسخ به اين سوال که چرا رتبههاي برتر کنکور سراسري دانشگاهي مانند ايلام را در اولويت قرار نميدهند، تصريح کرد: شايد من هيئت علمي هم اگر فرزندم رتبه برتر بياورد شايد به او اجازه ندهم در دانشگاه ايلام تحصيل کند چون اعتبار هرکدام از دانشگاهها در اعتبارسنجي مشخص شده است.
طولابي عدم رقابت در دانشگاهها و عدم درک يکسان در کيفيت آموزشي که در شيوههاي ارزشيابي دانشجو خود را نشان ميدهد از ديگر مشکلات اين بخش عنوان کرد.
دکتر « محسن توکلي» نيز در اين نشست با بيان اينکه در سال 1388 براي اولين بار همايش سرآمدي آموزش تشکيل شد و اين داستان تا امسال متوقف شد و امسال به مناسبت هفته بزرگداشت مقام معلم اين برنامه در دستور کار قرار گرفت، اظهار کرد: توجه به تعامل دانشگاهها و نهادهاي آموزشي، نهادينه کردن پيوند بين آموزش و پژوهش، شناسايي و معرفي روشهاي نوين آموزشي، دانشگاه بدون حصار و رابطه آموزش و کارآفريني را از جمله اهداف اين هفته اعلام کرد.
وي با بيان اينکه بعد از انقلاب اسلامي و جنگ ، در دوران سازندگي به دليل نياز به نيروي متخصص پذيرش دانشجو توسعه يافت، گفت: اما در دوره اصلاحات در حرکتي کارشناسي شده در جهت تقويت کيفيت اين روند متوقف شد تا اينکه در دولت احمدينژاد به دلايلي از جمله انگيزههاي سياسي دوباره کميت گرايي مورد توجه قرار گرفت و با افت شديد کيفيت آموزشي مواجه شديم و در اين ميان دانشگاههاي مناطق محروم هم بيشتر متضرر شدند چون دانشجويان مستعد به دانشگاههاي برتر راه يافتند.
توکلي از تجربه خود در دههي اخير گفت و اظهار کرد: در سالهاي 80 و قبل از آن دانشجويان خوب و متوسط از استانهاي ديگر هم داشتيم اما الان جاي اين تيپ دانشجوها خالي است چون رتبه هاي ضعيف شهرهاي خودمان پس از کنکور به دانشگاه ايلام آمدهاند و اساتيد برجسته نميتوانند آنها را ارتقاء دهند و از اين وضعيت خارج کنند.
وي ادامه داد: بعضي وقتها به دليل سياست اشتباه بوميگزيني حس ميکنم در يکي از دبيرستانهاي ايلام تدريس ميکنم، البته اين وضعيت در دانشگاههاي ديگر ايلام حادتر است که براي آن بايد چارهانديشي کرد.
عضو هيئت علمي دانشگاه ايلام تاکيد کرد: پذيرش دانشجو بر اساس رتبهي علمي نه براي به حد نصاب رساندن کلاسها، بازبيني و بازتعريف سرفصل دروس بر اساس نيازهاي محلي ميتواند تا حدي اين مشکلات را حل و از به وجود آمدن مشکلات بيشتر پيشگيري کند.
فريني « دکتر جواد چراغي» نيز در اين نشست اظهار کرد: آموزش بر پژوهش اولويت دارد و در دنياي توسعه يافته که قدمت دانشگاه هاي آن به 800 سال مي رسد بعد از جنگ جهاني دوم يک سيکلي را تعريف کردند که مطابق آن در کنار دانشگاه ها پژوهشگاه ها و شرکت هاي دانش بنيان را راه اندازي کردند که برخي از آنها به يک نياز واقعي پاسخ مي دهند و برخي نيز با خلق نياز فعاليت مي کنند.
وي ادامه داد: در دانشگاه ها ي معتبر دنيا 80درصد فعاليت آموزشي و مابقي پژوهشي است و برعکس در پژوهشگاه ها 90 درصد پژوهشي وحدود 10 درصد به آموزش اختصاص دارد در حاليکه در کشور ما به دليل سياستهاي غلط وزارتخانه ها روند به گونه اي است که در سال هاي اخير پژوهش را بر آموزش غلبه دادند و همين مسله باعث ضعيف شدن آموزش و در نتيجه ضعيف شدن دانشجويان شد.
وي تأکيد کرد: متاسفانه در دانشگاهها به دليل مسابقهي مقالهنويسي براي ارتقاء رتبه علمي آموزش تنزل پيدا کرد و دانشجويان هم اين موضوع را متوجه شدهاند و براي کلاس آن گونه که بايد اهميت قائل نيستند، بنابراين وزارتخانه با اتخاذ رويکردهاي جديد و بازنگري در روند کنوني بايد به آموزش اهميت بيشتري دهد.
وي با بيان اينکه امروزتمام هم و غم عضو هيئت علمي کار پژوهشي ان هم از نوع آبکي است چون مشکلي از جامعه را حل نميکند ، تصريح کرد: اگر استاد در آموزش جدي باشد دانشجو هم همکاري ميکند و آموزش ارتقاء مييابد.
چراغي گفت: در دولت قبل در گزارشي که ارائه شد گفتند در اين دوران 100 هزار مقاله نگاشته شده است، سوال اينجاست که آيا اين همه مقاله که آموزش را فداي آنها کرديهايم توانستهاند به حل يک مشکل کمک کنند؟ بنابراين چه بهتر که آموزش را تقويت کنيم و نجات دهيم.
وي با اشاره به بومي گرايي به عنوان يک مشکل جدي ديگر نظام آموزش عالي گفت: در سالهاي گذشته حداقل از يک کلاس 40 نفره ، 20 نفر غيربومي بود، که اثرات فرهنگي خوبي هم داشت و موجب پختگي دانشجويان ميشد اما الان همه به زبان محلي تکلم ميکنند، بنابراين بوميگزيني در پذيرش دانشجو بايد کمرنگ شود، چون در اين قضيه متضرر شدهايم.
چراغي با بيان اينکه عدم توازن در توزيع رشته ها را از ديگر مشکلات نظام آموزشي عنوان کرد و گفت: رشته هاي دانشگاهي تناسبي با نيازها ندارند به عنوان نمونه در استان ايلام که ظرفيت هاي نفت و گاز و کشاورزي چشمگيري وجود دارد بايد رشته هاي آموزشي و تحقيقات هم در همين جهت باشد.
وي کمبود منابع و اعتبارات را نيز مشکلي عمده توصيف کرد و گفت: بدون وجود منابع مالي نمي توان به وضعيت موجود سر و سامان داد.
دکتر «جواد ميرزايي» هم در اين نشست اظهار کرد: متاسفانه هر ساله شاهد کاهش و افت کيفيت آموزش هستيم که اين موضوع از پايين آمدن کيفيت دانشجويان نشات ميگيرد، چون دانشجوي ضعيف هيئت علمي را هم ضعيف ميکند و تا دانشجويان کيفي نشوند جايگاه دانشگاه هم بالاتر نميرود.
وي با انتقاد از سيستم گزينش نادرست دانشجو در سالهاي اخير گفت: متاسفانه سيستم گزينش مبتني بر کنکور برداشته شده و دانشگاههاي بخش خصوصي حاضرند هر کسي را به عنوان دانشجو جذب کنند و بسياري از افرادي که دانشجو ميشوند اصلا توانايي دانشجو شدن را ندارند.
ميرزايي با بيان اينکه متاسفانه اين روند در دانشگاههاي دولتي نيز باب شده است، تصريح کرد: وزارت علوم بايد شجاعانه با اين موضوع برخورد و هزينه هاي احتمالي آن را پرداخت نمايد و تاکنون در اين زمينه متاسفانه ضعيف عمل شده است، چرا نبايد موسسهاي که تخلف ميکند لغو مجوز يا تعطيل شود؟ و در مجموع اينکه نجات آموزش اقدام شجاعانه ميخواهد.
عضو هيئت علمي دانشکده کشاورزي گفت: بايد انگيزههاي از دست رفته را به دانشجويان بازگرداند تا دانشجو و در نتيجه دانشگاه احياء شود.
وي با انتقاد از فعاليتهايي ماننداخذ مجوز يک رشته براي اشتغال چند فارغالتحصيل دکتري بدون توجه به نيازهاي منطقه تاکيد کرد: براي نجات آموزش بايد طرح آمايش سرزميني به طور کامل اجرا شود.
نعمتي : وقتي به سياستهاي کلان آموزشي در دانشگاههاي دنيا را ميبينيم متوجه ميشويم که هر کس ميتواند در اين دانشگاهها با مدرک ديپلم دانشجو شود اما خروج دانشجو به عنوان فارغالتحصيل به اين راحتي نيست، اما در کشور ما رقابت غيرعلمي است و بنرها و تبليغات مختلف براي جذب دانشجو شدن موجب نگراني است.
وي گفت: دفتر نظارت با وجود اينکه ميداند فلان واحد دانشگاهي در فلان رشته هيئت علمي ندارد، اما نظارت واقعي کمرنگ است.
معاون آموزشي دانشگاه ايلام با بيان اينکه در تلاش هستيم دانشگاه ايلام را جامع کنيم يعني به بازنگري رشتهها، افزايش اعضاي هيئت علمي با کيفيت و نظارت دقيق بر اجراي تقويم آموزشي توجه شود، تصريح کرد: بر اين اساس تغييراتي در دفتر نظارت ايجاد خواهد شد که وضعيت همه دانشگاهها را بررسي کند تا حداقلهاي مثبتي را در دانشگاهها و مراکز آموزش عالي استان ايجاد کنيم.
در ادامهي اين نشست حجتالاسلام و المسلمين «غياثي» مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاههاي استان اظهار کرد: دروس معارف دارد به سمت نياز محور پيش برود و روش تدريس هم به اين سمت و سو ميرود.
وي با بيان اينکه بر اساس يک نظرسنجي ملي که بخشي از آن درباره اثربخشي دروس معارف بود، مشخص شد در اثرگذاري گروههاي معارف موفق بودهاند، هرچند همه دانشجويان اعلام کردند افق مطلوب در معارف با نياز ما فاصله دارند و اما اينکه چقدر تاثير داشتهاند تنها نميتوان با آموزش سنجيد چون اين اثرگذاري ارزشي است و در باور دانشجو خود را نشان داده است، اگر درس معارف شناختي از خدا را در دل دانشجو بوجود بياورد موفق عمل کردهايم.
اين عضو هيئت علمي دانشگاه از تغيير ساختاري اين گروه در دانشگاهها خبر داد و گفت: بر اساس اين گروههاي پژوهشي و آموزشي و کارشناس آموزش معارف در دفاتر مستقر و کميته معارف دانشگاهيان نيز تشکيل خواهد شد.
وي پيشنهاد داد: آموزش عالي بايد به سمت تربيت محوري پيش برود، وقتي اين گونه شد فارغالتحصيل تخصص خود را به جامعه عرضه ميکند و اين موضوع در رشتههاي نظري مهمتر است چون آموزش به عنوان يک باکس رابطه جزوه و نمره نيست بلکه توانايي و مهارت است نه دانش، در اين صورت آموزش هم به نتايج واقعي خود ميرسد.
غياثي گفت: ورود و ارتقاء به آموزش عالي بايد بر اساس مشاوره و هدايت تحصيلي درست باشد، در اين صورت بسياري از دغدغهها حل ميشود و در ارتقاء تحصيلي هم مشاور بايد توانايي را بسنجد و به فارغالتحصيلان يک مقطع بگويد آيا شما بايد وارد بازار کار شوي يا تحصيلات خود را تکميل کنيد، با اين دو پيشنهاد نظام آموزشي و بازار کار را با هم متناسب ميکند.
وي تشکيل شوراي راهبردي دانشگاهها، نياز سنجي و مسئلهيابي را ضروري دانست و گفت: اميدواريم با تداوم چنين نشستهايي شاهد ارتقاي وضعيت آموزشي در سطح دانشگاهها است.