ثبت ملي و جهاني 24 گونه حشره کشف شده در ايلام توسط دانشيار دانشگاه ايلام
ايلام - ايرنا - استان ايلام از ديرباز تاکنون يکي از غني ترين مناطق رويشگاهي سلسله جبال زاگرس است و بکر بودن طبيعت اين استان بر غناي زيستي گياهي و جانوري آن افزوده است. محققان با انجام پروژه هاي تحقيقاتي و اکتشافاتي در تلاش هستند که اين حشرات و ريزجانداران را شناسايي و معرفي کنند.
خبرنگار خبرگزاري ايرنا در خصوص فعاليت هاي حشره شناسي و کشفيات دکتر مجيد ميراب بالو با وي مصاحبه اي کرده که شرح اين گفت و گو در زير آمده است:
https://thrips.info/wiki/Mirab-balou
دکتر مجيد ميراب بالو، دانشيار گروه گياه پزشکي دانشگاه ايلام داراي مدرک دکتري تخصصي حشره شناسي و کنترل آفات (گرايش سيستماتيک حشرات) از دانشگاه جيجيانگ کشور چين (Zhejiang University) و فوق دکتري سيستماتيک حشرات از دانشگاه کشاورزي جنوب چين (South China Agricultural University) مي باشد. ايشان تاکنون گونه هاي مختلفي از حشرات متعلق به کشورهاي ايران، چين، قطر، عراق و ژاپن را مورد مطالعه قرار داده و موفق به ثبت گونه هاي جديدي از برخي کشورها از قبيل ايران و چين شده است.
بنا بر گزارش خبرنگار ايرنا، دکتر ميراب بالو گفت كه استان ايلام با توجه به وضعيت خاص پوشش گياهي و قرارگيري در منطقه جنگلي زاگرس، از تنوع بسيار بالايي در دنياي حشرات برخوردار بوده و به همين دليل تحقيقات زيادي در رابطه با اين گروه از حشرات در دست اجرا مي باشد.
با توجه به اينکه تخصص بنده در رابطه با حشرات بسيار ريزي به نام تريپس ها مي باشد بهتر است توضيحي در مورد اين حشرات بدهم: تريپس ها حشراتي کوچک و باريک به طول 5/0-15 ميلي متر هستند که انتشار وسيعي در سطح جهان دارند. در حقيقت تريپس ها در رديف کوچک ترين حشرات قرار مي گيرند و همين امر، مشاهده، جمع آوري و تشخيص دقيق و همچنين پرورش آن ها را با مشکل مواجه ساخته است ولي در حال حاضر بيش از 6 هزار گونه از آن ها در دنيا گزارش شده که از اين تعداد، حدوداً 250 گونه در ايران شناسايي و گزارش شده است.
اين گزارش مي افزايد: تاکنون حشرات جديدي از تريپس ها از استان ايلام جمع آوري و به ثبت جهاني رسيده است که به شرح زير مي باشند:
Haplothrips ilamensis Mirab-balou & Minaei, 2022
اين گونه اخيراً از هفت چشمه (شهرستان ايلام) جمع آوري و به اسم «ايلام» نامگذاري شده است. با توجه به اينکه ممکن است اين حشره در سال هاي آتي از کشورهاي مجاور و همچنين قاره هاي ديگر نيز جمع آوري و شناسايي گردد، لذا نامگذاري آن به اسم استان ايلام مي تواند توسط ديگر حشره شناسان مورد توجه قرار گرفته و منجر به مطالعه آن ها در رابطه با محل جمع آوري اصلي و اوليه آن که ايلام مي باشد، شود. مقاله مربوط به ثبت اين گونه در مجله زوتاکسا در کشور نيوزيلند منتشر شده است.
Mirab-balou, M. & Minaei, K. 2022. An unusual new species of Haplothrips (Thysanoptera, Phlaeothripidae) from Iran. Zootaxa, 5174 (4): 447–450.
Liophloeothrips baharae Mirab-balou, 2019
اين گونه هنگام تحقيق و مطالعه در رابطه با شناسايي حشرات استان ايلام از زير برگ هاي ريخته شده پاي درختان بلوط کوه مانشت جمع آوري و شناسايي و گونه آن به نام دخترم "بهار" نامگذاري شده است. مقاله مربوط به اين گونه در مجله علمي (Vestnik Zoologii Fauna and Systematics) کشور اوکراين به چاپ رسيده است.
Mirab-balou, M. 2019. A new species of the genus Liophloeothrips Priesner (Thysanoptera: Phlaeothripidae) from Iran. Vestnik Zoologii, 53(4): 265–268.
Aeolothrips euphorbiae Mirab-balou, 2019
اين گونه مفيد از روي علف هاي هرز فرفيون (Euphorbia spp.) جمع آوري و پس از شناسايي به اسم همان علف هرز نامگذاري گرديد. نمونه هاي مربوط به اين گونه از شهرستانهاي ايلام، ايوان و ملکشاهي استان ايلام؛ و تعدادي نمونه نيز از اسلام آباد غرب (کرمانشاه) و الشتر (خرم آباد) جمع آوري شده است. مقاله مرتبط با اين گونه جديد در مجله Far Eastern Entomologist (کشور روسيه) در سال 2019 به چاپ رسيده است.
Mirab-balou, M. 2019. A key to species of the genus Aeolothrips Haliday (Thysanoptera: Aeolothripidae) from Iran with description of a new species. Far Eastern Entomologist, 380: 1–7.
Haplothrips (Haplothrips) aliakbarii Mirab-balou & Miri, 2018
اين گونه از روي درختان بلوط شهرستان ايلام جمع آوري و پس از شناسايي به افتخار جناب آقاي دکتر محمد علي اکبري به اسم ايشان نامگذاري گرديد. مقاله مرتبط با اين گونه جديد در مجله Turkish Journal of Zoology (کشور ترکيه) در سال 2018 به چاپ رسيده است. لازم به توضيح است که اين گونه در سال 2021 با گونه Haplothrips globiceps سينونيم شده است.
Mirab-balou, M. & Miri, B. 2018. Haplothrips aliakbarii sp. nov. (Thysanoptera: Phlaeothripidae): a new thrips on oak trees from Ilam Province (western Iran). Turkish Journal of Zoology, 42: 608–613.
Eryngyothrips veisii Mirab-balou, 2015
اين گونه از زير درختان بلوط شهرستان ايلام جمع آوري و پس از شناسايي به اسم فرد جمع آوري کننده آن (آقاي مهندس حميد ويسي) نامگذاري گرديد. مقاله مرتبط با اين گونه جديد در مجله علمي (Vestnik Zoologii Fauna and Systematics) کشور اوکراين به چاپ رسيده است.
Mirab-balou, M., Bazgir, M. & Mahmoodi, M. A new species of the genus Eryngyothrips (Thysanoptera: Thripidae) from Iran. Vestnik Zoologii, 49(5): 471–474.
Neohydatothrips ilamensis Mirab-balou et Tong, 2014
اين گونه از مزارع نخود نزديک به فرودگاه ايلام جمع آوري و گونه آن به اسم "ايلام" نامگذاري گرديد. مقاله مرتبط با اين گونه جديد در مجله علمي (Archives of Biological Sciences)کشور صربستان به چاپ رسيده است.
Mirab-balou, M., Jamali, J. & Tong, X.L. 2014. Neohydatothrips ilamensis n. sp. (Insecta: Thysanoptera: a new species from Iran. Archives of Biological Sciences, 66(3): 969–973.
Anaphothrips microptera Mirab-balou, Nourollahi et Jamali, 2014
اين گونه از روي گرامينه هاي کوه مانشت جمع آوري و گونه آن به دليل بال هاي کوتاه آن به اسم "ميکروپترا" نامگذاري گرديد. مقاله مرتبط با اين گونه جديد در مجله علمي Far Eastern Entomologist (کشور روسيه) به چاپ رسيده است. لازم به ذکر است که اين گونه اخيراً با گونه Anaphothrips graminum سينونيم شده است.
Mirab-balou, M., Nourollahi, Kh. & Jamali, J. 2014. A new species of the genus Anaphothrips (Thysanoptera: Thripidae) from Ilam province, Iran. Far Eastern Entomologist, 273: 21–24.
همچنين در طي سال هاي گذشته، برخي از حشرات که در گذشته در کشورهاي ديگر گزارش شده بودند، براي اولين بار از ايلام جمع آوري شده و براي کشور ايران به عنوان "گزارش جديد" بوده که به شرح زير مي باشند:
Nesothrips lativentris (Karny, 1913)
اين حشره براي اولين بار در سال 1913 توصيف شده و تاکنون از کشورهاي چين، ژاپن، گوآم، مالزي، اندونزي، فيليپين، گينه نو، آمريکا، پاناما، کوبا و جمهوري دومينيکن جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 1399 از جنگل هاي بلوط شهرستان ايلام از زير درختان بلوط جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Movahedi, L., Ramezani, L. & Mirab-balou, M. 2022. Report of the fungivorous thrips, Nesothrips lativentris (Karny) from Iran (Thysanoptera: Phlaeothripidae). Taxonomy & Biosystematics, 13(4), 87–90.
Tylothrips osborni (Hinds, 1902)
اين حشره قارچخوار براي اولين بار در سال 1902 از آمريکاي شمالي توصيف شده و تاکنون از اروپا و اخيراً از ترکيه جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2017 از جنگل هاي بلوط شهرستان ايلام از زير درختان بلوط جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M., Minaei, K. & Ulitzka, M.R. 2022. A first record of the fungus-feeding genus Tylothrips (Thysanoptera, Phlaeothripidae) from Iran. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 8(2): 183–189.
Phlaeothrips annulipes Reuter, 1880
اين حشره قارچخوار براي اولين بار در سال 1880 توصيف شده و تاکنون از دانمارک، انگلستان، ايرلند، فنلاند، نروژ، اتريش، اسکاتلند و سوئيس جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2020 از مزارع برنج شهرستان سرابله جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M. & Minaei, K. 2021. First report of the fungus-feeding thrips, Phlaeothrips annulipes (Thysanoptera: Phlaeothripidae) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 41(2): 193–197.
Thrips coloratus Schmutz, 1913
اين حشره براي اولين بار در سال 1913 توصيف شده و تاکنون از چين، کره جنوبي، ژاپن، نپال، پاکستان، سريلانکا، اندونزي، گينه نو و استراليا جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2019 از ميشخاص جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M. 2021. Thrips coloratus Schmutz (Thysanoptera: Thripidae) from Iran. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 7(4): 359–364.
Stenchaetothrips faurei (Bhatti, 1962)
اين حشره براي اولين بار در سال 1962 توصيف شده و تاکنون از چين و هندوستان جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 1400 از مزارع برنج شهرستان سرابله جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M., Abbasi, Kh., Alizamani, T. & Afzalinia, S. 2021. Stenchaetothrips faurei (Bhatti) (Thysanoptera: Thripidae): a newly recorded species on rice fields in Iran. Plant Pest Research, 11(2): 79–82.
Ctenothrips kwanzanensis Takahashi, 1937
اين حشره براي اولين بار در سال 1937 توصيف شده و تاکنون از چين و ژاپن جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2014 از روي لاله واژگون در کوه گچان جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M. 2021. Thripinae in Iran (Thysanoptera: Thripidae): an updated key to genera, checklist, new synonymy and new records. Oriental Insects, DOI: 10.1080/00305316.2021.1921632.
Dendrothrips octosparsus Wang, Mound and Tong 2019
اين حشره براي اولين بار در سال 2019 توصيف شده و تاکنون از کشور چين جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 1398 از روي درختان زيتون شهرستان ايلام جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M. & Miri, B. 2020. The first report of Dendrothrips octosparsus (Thysanoptera: Thripidae) from Iran, with an updated key to the species reported from Iran. Taxonomy & Biosystematics, 12 (43): 45–52.
Bathrips melanicornis (Shumsher, 1946)
اين حشره براي اولين بار در سال 1964 توصيف شده و تاکنون از کشورهاي چين، ژاپن، هندوستان، ميانمار، لائوس، تايلند، مالزي، و استراليا جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2019 از دره دانوک ايوان جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M. 2020. Bathrips melanicornis (Shumsher) (Thysanoptera, Thripidae): first records of the genus and species from Iran. Entomological Review, 100(7): 1000–1004.
Odontothrips biuncus John, 1921
اين حشره براي اولين بار در سال 1921 توصيف شده و تاکنون از کشورهاي روسيه، چين، ژاپن، کانادا و کشورهاي اروپايي جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2014 از تنگه رازيانه جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M. 2020. First report of Odontothrips biuncus John (Thysanoptera: Thripidae) from Iran, with an updated key to Odontothrips species. Iranian Journal of Animal Biosystematics, 16 (2): 171–175.
Dichromothrips smithi (Zimmermann, 1900)
اين حشره براي اولين بار در سال 1900 توصيف شده و تاکنون از کشورهاي چين، ژاپن، هندوستان، کره جنوبي، مالزي، سنگاپور، اندونزي، آمريکا و استراليا جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2019 از دره دانوک ايوان جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M., Miri, B., Moeini-Naghadeh, N. & Vahedi, H.A. 2020. The first record of the genus and species of Dichromothrips smithi (Thysanoptera: Thripidae) from Iran. Journal of Crop Protection, 9 (3): 550–555.
Taeniothrips eucharii (Whetzel, 1923)
اين حشره براي اولين بار در سال 1923 توصيف شده و تاکنون از کشورهاي چين، ژاپن، کره جنوبي، آمريکا، هلند و استراليا جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2019 از دره دانوک ايوان جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Miri, B., Moeini-Naghadeh, N., Vahedi, H.A. & Mirab-balou, M. 2020. Taeniothrips eucharii (Whetzel) (Thysanoptera: Thripidae): a newly recorded species on rangeland plants in Iran. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 6 (1): 21–26.
Sminthurus muscicolus Betsch, 1977
اين حشره براي اولين بار در سال 1977 توصيف شده و تاکنون از مرکز و غرب آسيا جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2014 از خاک زير درختان بلوط چغاسبز ايلام جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Shayanmehr, M., Mirab-balu, M., Yoosefi-Lafooraki, E. & Kaprus, I. 2019. Introduction to Springtails (Arthropoda: Hexapoda) fauna from Ilam province (western Iran) with a new record from Sminthuridae. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 5(4): 399–410.
Pezothrips brunicornis Mirab-balou et Tong, 2012
اين حشره براي اولين بار در سال 2012 توصيف شده و تاکنون از تبت کشور چين جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2016 از دالاب ايلام جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M. & Miri, B. 2018. Pezothrips brunicornis Mirab-balou et Tong (Thysanoptera, Thripidae): a newly recorded from Iran species. Entomological Review, 98(7): 868–871.
Hemisotoma quadrioculatus (Martynova, 1967)
اين حشره براي اولين بار در سال 1967 توصيف شده و تاکنون از تاجيکستان جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2014 از خاک زير درختان ارغوان در تنگه ارغوان ايلام جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Shayanmehr, M., Mirab-balu, M. & Kaprus, I. 2017. New additions to Iranian Collembola (Entognatha: Hexapoda) from Ilam Province (western Iran). Turkish Journal of Zoology, 41: 744–748.
Isotoma anglicana Lubbock, 1862
اين حشره براي اولين بار در سال 1862 توصيف شده و تاکنون از روسيه، ترکمنستان و تاجيکستان جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال هاي 2014 و 2015 از خاک زير درختان بلوط و سورني برگان تنگه دالاب، دانشگاه ايلام و تنگه ارغوان جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Shayanmehr, M., Mirab-balu, M. & Kaprus, I. 2017. New additions to Iranian Collembola (Entognatha: Hexapoda) from Ilam Province (western Iran). Turkish Journal of Zoology, 41: 744–748.
Metaphorura riozoi C.-M., Palacios-Vargas & Traser, 2000
اين حشره براي اولين بار در سال 2000 توصيف شده و تاکنون از مجارستان جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 2014 از خاک زير درختان بلوط و سوزني برگان شهرستان ايلام جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Shayanmehr, M., Mirab-balu, M. & Kaprus, I. 2017. New additions to Iranian Collembola (Entognatha: Hexapoda) from Ilam Province (western Iran). Turkish Journal of Zoology, 41: 744–748.
Thrips carthami Shumsher, 1946
اين حشره براي اولين بار در سال 1946 توصيف شده و تاکنون از کشورهاي چين، استراليا، کاستاريکا، کلمبيا و کانادا جمع آوري شده و در کشور ايران نيز در سال 1395 از کوه گچان جمع آوري و براي اولين بار از کشور ايران گزارش گرديد. بدين ترتيب اين گونه به ليست حشرات ايران اضافه شد (مقاله زير)
Mirab-balou, M. 2016. First report of Thrips carthami Shumsher (Thys.: Thripidae) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 36(2): 147–148.
جمع آوري و ثبت جهاني گونه هاي ديگري از حشرات در ساير نقاط کشور
و در پايان، اين گزارش مي افزايد: تاکنون گونه هاي ديگري از حشرات توسط دکتر ميراب بالو از ايران جمع آوري و به ثبت جهاني رسيده است که اسامي آنها به شرح زير مي باشد:
Melanthrips hamedanensis Mirab-balou, 2015
جمع آوري شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام همدان نامگذاري شده است
Haplothrips (Haplothrips) rasouliani Mirab-balou et Chen, 2015
جمع آوري شده از استان هاي همدان و البرز و اسم گونه آن به نام دکتر غلامرضا رسوليان استاد بازنشسته حشره شناسي دانشگاه تهران نامگذاري شده است
Odontothrips iranensis Mirab-balou et Chen, 2013
جمع آوري شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام ايران نامگذاري شده است
Rubiothrips parisae Mirab-balou et Chen, 2013
جمع آوري شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام همسرم پريسا نامگذاري شده است
Rubiothrips tongi Mirab-balou et Chen, 2013
جمع آوري شده از استان هاي همدان و کرمانشاه و اسم گونه آن به نام پروفسور شيائولي تُنگ استاد حشره شناسي دانشگاه کشاورزي جنوب چين نامگذاري شده است
Thrips alavii Mirab-balou, Tong et Chen, 2012
جمع آوري شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام دکتر جليل علوي نامگذاري شده است
Mycterothrips hamedaniensis Mirab-balou, Shi et Chen, 2011
جمع آوري شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام همدان نامگذاري شده است
Mycterothrips weii Mirab-balou, Shi et Chen, 2011
جمع آوري شده از استان هاي همدان و قزوين و اسم گونه آن به نام پروفسور شوجون وي استاد حشره شناسي موسسه تحقيقاتي پکن نامگذاري شده است