ويژگيها وامتيازات استادمطهري- حجت الا سلام دکتراکبرنژاد

  تاريخ همواره شاهد ظهور مردان بزرگي بوده که با طي مدارج علمي و معنوي و نيل به کمالات انساني، کاروان بشريت را در پيمودن راه رستگاري و صعود به قله هاي سعادت و کمال رهنمون شده اند.

ظهور اين مردان بزرگ به ويژه آنگاه که خوابي گران بر قلمرو ذهن و زندگي انسانها سايه افکنده و شبي ديجور بر معرفت و معيشت آدميان رنگ سياهي و سکوت زده است ، بسان طلوع خورشيدي است که روشنايي و نور را براي انسان حقيقت طلب به ارمغان آورد و چشمان متحير و سرگشته او را به افقي روشن و اميد بخش معطوف مي سازد. بدون شک فيلسوف و فقيه نامور استاد شهيد مطهري( ره ) از جمله اين مردان به شمار مي آيد که خورشيد وجودش در چنين روزگاري طلوع کرد و با انديشه ناب الهي خود بر ذهن و معرفت جمع بزرگي از نسل جوان فرهيخته و حق طلب پرتو افکند و تصوير زيبا و بي پيرايه اي از اسلام ناب محمدي (ص) را به همگان عرضه نمود.

غروب نابهنگام و خونين او اگر چه خسارتي سخت بر پيکر اسلام فرود آورد، ليکن تفکر الهي اش که برآمده از روحي خالص و رنج کشيده بود همواره بر تارک انديشه ديني مي درخشيد و چونان شاخصي راه را از بيراهه نمايان مي سازد.

در ميان امتيازات متعدد ،نخستين ويژگي و امتيازي که شخصيت والاي استاد مطهري را در ميان متفکران و صاحب نظران حوزه انديشه ديني ممتاز مي سازد ،جامعيت علمي اوست . اين جامعيت، معلول انگيزه بلند و ژرف کاوي ،دقت و سخت کوشي آن عزيز از منابع دست اول ديني است که بخش بيشتر عمر خود را وقف آن نموده است. همين جامعيت علمي و همه جانبه نگري انديشمندانه در منابع ديني سبب شد که استاد مطهري اولاً به درک و شناخت دقيق و عميق اسلام ناب دست يابد و با همه وجود آن را لمس نمايد و ثانياً در فضايي مملو از پيرايه ها و افکار انحرافي با قلم و بيان نافذ خود در معرفي آن گوهر گران از هيچ کوششي دريغ نورزد. در شرايطي که برخي هرگونه دريافت جديد ديني را که با فضاي ذهني آنان منطبق نمي آمد با حربه بدعت و انحراف مورد هجوم قرار مي دادند و از آن سوي کژانديشان نوگرا و خودباخته هر گونه تأويل و تفسير نابجايي را در مفاهيم اسلامي روا شمرده و با گستاخي و بي پروايي به نام اسلام انقلابي عرضه مي کردند، معرفي اسلام ناب کاري سخت و طاقت فرسا بود و اين دقيقا همان حرکت بزرگ و جهاد مقدسي بود که استاد مطهري آن را وجهه همت خود قرار داد و تا آنجا پيش رفت که جان شيرين خود را به پاي آن گذاشت.

برخي ويژگي هاي علمي – آموزشي استاد:

به يقين شخصيتي با اين عظمت داراي خصلت ها و ويژگي هايي بوده که اينها از استاد يک محققي جامع الاطراف و نوانديش و تأثيرگذار به نمايش گذاشته است که در اين مختصر به پاره اي از آنها اشاره مي شود:

1-  انصاف: يکي از بارزترين خصيصه هاي ايشان رعايت انصاف در مواجهه با افکار و انديشه هاي ديگران است، هميشه هر سخن و گفته اي را تا حد امکان ، تجزيه و تحليل مي کردند و شقوق درست و قابل قبول آن را از احتمالات نادرست، جدا کرده و به حساب هر يک ، جداگانه رسيدگي مي کردند. بارزترين نمون? اين نوع برخورد را مي توان در  بررسي هاي استاد از مکتب ماترياليسم و مارکسيسم يافت، به رغم اينکه ايشان به عنوان قوي ترين سنگر دفاعي در ميان متفکران اسلامي نسبت به فرهنگ هاي بيگانه از اسلام محسوب  مي شدند، لکن به خلاف برخي ديگر، هيچ گاه با مارکسيسم برخوردي از روي بغض و عدوات نداشتند. استاد مطهري در برابر فضل و کمال و لياقت در هر کس که يافت مي شد حتي آنان که از راهش جدا بودند انصاف را رعايت مي کردند و حتي به زبان مي آوردند.

2-   تواضع: از برترين خصلت يک انسان به ويژه يک معلم و استاد تواضع و فروتني است . استاد مطهري که مجموعه فضايل بودند، به قدري تواضع داشته اند که براي همه آموزنده بوده است. يکي از شاگردان استاد نقل مي کند که : «براي استاد مطهري حالت شاگردي و استادي مطرح نبود که متوقع باشد ما به ايشان تواضع کنيم، حتي بالعکس بود، يعني او در مقابل شاگردش تواضع مي کرد و فروتني به خرج مي داد.»

3-   مدارا: هيچ گاه در درس، استاد برخورد خشونت آميز نداشته و براي رفع اشکال، سعي مي کردند بيان خود را محکم کنند، نه اينکه با اداي کلمات خشن و احياناً توهين آميز، طرف مقابل را ساکت نمايند، اين اخلاق پاکيزه، هم از قوه ي علمي و هم از خودسازي ايشان سرچشمه مي گيرد.

4-  آزاد انديشي: بدون شک، يکي از مهم ترين علل و عوامل موفقيت استاد مطهري در هر يک از اين زمينه ها، «آزادانديشي» وي بوده است. اين روحيه ، او را در برخورد با مسائل اسلامي، پژوهنده و محقق مي ساخت و چون آزادانديش بود خود را در قيد و بند اقوال و آراي ديگران محصور و محدود نمي ساخت، لذا با ديد انتقادي به ديدگاهها و نظرات مي نگريست و در نتيجه کارهاي علمي اش به جاي آنکه «تقرير و تقليد» از حرفهاي ديگران باشد«تحقيق» زاييده از سرچشمه هاي خلاقيت خود او بود و چون آزادانديش بود نيازي به تکرار افکار ديگران نداشت و چون تکرار نمي کرد انديشه هايش نو،تازه و ابتکاري بود، چه اينکه هنوز هم آثارش بوي کهنگي به خود نگرفته است.

    استاد  مطهري چون اهل فکر بود در ميدان پژوهش انديشه ي خود را براي جرح و تعديل افکار آزاد مي گذاشت. بحث هاي علمي استاد چه در موضوعات فلسفي از قبيل اصول فلسفه و شرح منظومه و چه

در موضوعات اجتماعي از قبيل نظام حقوق زن و چه در موضوعات فقهي از قبيل ربا، با نقد و ايراد توأم است.

علاوه بر اين استاد مطهري از امتياز ديگري نيز برخوردار بود. او از اظهار شک و ترديد در معارف اسلامي ، از سوي گروهها و افراد مختلف استقبال مي کرد و آن را سبب بالندگي معارف و آشکار شدن حقايق مي دانست.

روحش شاد و راهش پر رهرو باد.

اين نوشته برگرفته از کتاب ارزشمند «بر فراز انديشه» گردآوري و تنظيم: علي تاجديني و تدوين توسط نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها مي باشد.