دانشکده کشاورزی

ثبت ملی و جهانی 24 گونه حشره کشف شده در ایلام توسط دانشیار دانشگاه ایلام 

ایلام - ایرنا - استان ایلام از دیرباز تاکنون یکی از غنی ترین مناطق رویشگاهی سلسله جبال زاگرس است و بکر بودن طبیعت این استان بر غنای زیستی گیاهی و جانوری آن افزوده است. محققان با انجام پروژه های تحقیقاتی و اکتشافاتی در تلاش هستند که این حشرات و ریزجانداران را شناسایی و معرفی کنند.

 

خبرنگار خبرگزاری ایرنا در خصوص فعالیت های حشره شناسی و کشفیات دکتر مجید میراب بالو با وی مصاحبه ای کرده که شرح این گفت و گو در زیر آمده است:

https://thrips.info/wiki/Mirab-balou

دکتر مجید میراب بالو، دانشیار گروه گیاه پزشکی دانشگاه ایلام دارای مدرک دکتری تخصصی حشره شناسی و کنترل آفات (گرایش سیستماتیک حشرات) از دانشگاه جیجیانگ کشور چین (Zhejiang University) و فوق دکتری سیستماتیک حشرات از دانشگاه کشاورزی جنوب چین (South China Agricultural University) می باشد. ایشان تاکنون گونه های مختلفی از حشرات متعلق به کشورهای ایران، چین، قطر، عراق و ژاپن را مورد مطالعه قرار داده و موفق به ثبت گونه های جدیدی از برخی کشورها از قبیل ایران و چین شده است.

بنا بر گزارش خبرنگار ایرنا، دکتر میراب بالو گفت که استان ایلام با توجه به وضعیت خاص پوشش گیاهی و قرارگیری در منطقه جنگلی زاگرس، از تنوع بسیار بالایی در دنیای حشرات برخوردار بوده و به همین دلیل تحقیقات زیادی در رابطه با این گروه از حشرات در دست اجرا می باشد.

با توجه به اینکه تخصص بنده در رابطه با حشرات بسیار ریزی به نام تریپس ها می باشد بهتر است توضیحی در مورد این حشرات بدهم: تریپس ها حشراتی کوچک و باریک به طول 5/0-15 میلی متر هستند که انتشار وسیعی در سطح جهان دارند. در حقیقت تریپس ها در ردیف کوچک ترین حشرات قرار می گیرند و همین امر، مشاهده، جمع آوری و تشخیص دقیق و همچنین پرورش آن ها را با مشکل مواجه ساخته است ولی در حال حاضر بیش از  6 هزار گونه از آن ها در دنیا گزارش شده که از این تعداد، حدوداً 250 گونه در ایران شناسایی و گزارش شده است.

این گزارش می افزاید: تاکنون حشرات جدیدی از تریپس ها از استان ایلام جمع آوری و به ثبت جهانی رسیده است که به شرح زیر می باشند:

Haplothrips ilamensis Mirab-balou & Minaei, 2022

این گونه اخیراً از هفت چشمه (شهرستان ایلام) جمع آوری و به اسم «ایلام» نامگذاری شده است. با توجه به اینکه ممکن است این حشره در سال های آتی از کشورهای مجاور و همچنین قاره های دیگر نیز جمع آوری و شناسایی گردد، لذا نامگذاری آن به اسم استان ایلام می تواند توسط دیگر حشره شناسان مورد توجه قرار گرفته و منجر به مطالعه آن ها در رابطه با محل جمع آوری اصلی و اولیه آن که ایلام می باشد، شود. مقاله مربوط به ثبت این گونه در مجله زوتاکسا در کشور نیوزیلند منتشر شده است.

Mirab-balou, M. & Minaei, K. 2022. An unusual new species of Haplothrips (Thysanoptera, Phlaeothripidae) from Iran. Zootaxa, 5174 (4): 447–450.

Liophloeothrips baharae Mirab-balou, 2019

این گونه هنگام تحقیق و مطالعه در رابطه با شناسایی حشرات استان ایلام از زیر برگ های ریخته شده پای درختان بلوط کوه مانشت جمع آوری و شناسایی و گونه آن به نام دخترم "بهار" نامگذاری شده است. مقاله مربوط به این گونه در مجله علمی (Vestnik Zoologii Fauna and Systematics)  کشور اوکراین به چاپ رسیده است.

Mirab-balou, M. 2019. A new species of the genus Liophloeothrips Priesner (Thysanoptera: Phlaeothripidae) from Iran. Vestnik Zoologii, 53(4): 265–268.

Aeolothrips euphorbiae Mirab-balou, 2019

این گونه مفید از روی علف های هرز فرفیون (Euphorbia spp.) جمع آوری و پس از شناسایی به اسم همان علف هرز نامگذاری گردید. نمونه های مربوط به این گونه از شهرستانهای ایلام، ایوان و ملکشاهی استان ایلام؛ و تعدادی نمونه نیز از اسلام آباد غرب (کرمانشاه) و الشتر (خرم آباد) جمع آوری شده است. مقاله مرتبط با این گونه جدید در مجله Far Eastern Entomologist (کشور روسیه) در سال 2019 به چاپ رسیده است.

Mirab-balou, M. 2019. A key to species of the genus Aeolothrips Haliday (Thysanoptera: Aeolothripidae) from Iran with description of a new species. Far Eastern Entomologist, 380: 1–7.

 

Haplothrips (Haplothrips) aliakbarii Mirab-balou & Miri, 2018

این گونه از روی درختان بلوط شهرستان ایلام جمع آوری و پس از شناسایی به افتخار جناب آقای دکتر محمد علی اکبری به اسم ایشان نامگذاری گردید. مقاله مرتبط با این گونه جدید در مجله Turkish Journal of Zoology (کشور ترکیه) در سال 2018 به چاپ رسیده است. لازم به توضیح است که این گونه در سال 2021 با گونه Haplothrips globiceps سینونیم شده است.

Mirab-balou, M. & Miri, B. 2018. Haplothrips aliakbarii sp. nov. (Thysanoptera: Phlaeothripidae): a new thrips on oak trees from Ilam Province (western Iran). Turkish Journal of Zoology, 42: 608–613.

 

Eryngyothrips veisii Mirab-balou, 2015

این گونه از زیر درختان بلوط شهرستان ایلام جمع آوری و پس از شناسایی به اسم فرد جمع آوری کننده آن (آقای مهندس حمید ویسی) نامگذاری گردید. مقاله مرتبط با این گونه جدید در مجله علمی (Vestnik Zoologii Fauna and Systematics) کشور اوکراین به چاپ رسیده است.

Mirab-balou, M., Bazgir, M. & Mahmoodi, M. A new species of the genus Eryngyothrips (Thysanoptera: Thripidae) from Iran. Vestnik Zoologii, 49(5): 471–474.

 

Neohydatothrips ilamensis Mirab-balou et Tong, 2014

این گونه از مزارع نخود نزدیک به فرودگاه ایلام جمع آوری و گونه آن به اسم "ایلام" نامگذاری گردید. مقاله مرتبط با این گونه جدید در مجله علمی  (Archives of Biological Sciences)کشور صربستان به چاپ رسیده است.

Mirab-balou, M., Jamali, J. & Tong, X.L. 2014. Neohydatothrips ilamensis n. sp. (Insecta: Thysanoptera: a new species from Iran. Archives of Biological Sciences, 66(3): 969–973.

 

Anaphothrips microptera Mirab-balou, Nourollahi et Jamali, 2014

این گونه از روی گرامینه های کوه مانشت جمع آوری و گونه آن به دلیل بال های کوتاه آن به اسم "میکروپترا" نامگذاری گردید. مقاله مرتبط با این گونه جدید در مجله علمی Far Eastern Entomologist (کشور روسیه) به چاپ رسیده است. لازم به ذکر است که این گونه اخیراً با گونه Anaphothrips graminum سینونیم شده است.

Mirab-balou, M., Nourollahi, Kh. & Jamali, J. 2014. A new species of the genus Anaphothrips (Thysanoptera: Thripidae) from Ilam province, Iran. Far Eastern Entomologist, 273: 21–24.

 

همچنین در طی سال های گذشته، برخی از حشرات که در گذشته در کشورهای دیگر گزارش شده بودند، برای اولین بار از ایلام جمع آوری شده و برای کشور ایران به عنوان "گزارش جدید" بوده که به شرح زیر می باشند:

Nesothrips lativentris (Karny, 1913)

این حشره برای اولین بار در سال 1913 توصیف شده و تاکنون از کشورهای چین، ژاپن، گوآم، مالزی، اندونزی، فیلیپین، گینه نو، آمریکا، پاناما، کوبا و جمهوری دومینیکن جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 1399 از جنگل های بلوط شهرستان ایلام از زیر درختان بلوط جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Movahedi, L., Ramezani, L. & Mirab-balou, M. 2022. Report of the fungivorous thrips, Nesothrips lativentris (Karny) from Iran (Thysanoptera: Phlaeothripidae). Taxonomy & Biosystematics, 13(4), 87–90.

 

Tylothrips osborni (Hinds, 1902)

این حشره قارچخوار برای اولین بار در سال 1902 از آمریکای شمالی توصیف شده و تاکنون از اروپا و اخیراً از ترکیه جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2017 از جنگل های بلوط شهرستان ایلام از زیر درختان بلوط جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M., Minaei, K. & Ulitzka, M.R. 2022. A first record of the fungus-feeding genus Tylothrips (Thysanoptera, Phlaeothripidae) from Iran. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 8(2): 183–189.

 

Phlaeothrips annulipes Reuter, 1880

این حشره قارچخوار برای اولین بار در سال 1880 توصیف شده و تاکنون از دانمارک، انگلستان، ایرلند، فنلاند، نروژ، اتریش، اسکاتلند و سوئیس جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2020 از مزارع برنج شهرستان سرابله جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M. & Minaei, K. 2021. First report of the fungus-feeding thrips, Phlaeothrips annulipes (Thysanoptera: Phlaeothripidae) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 41(2): 193–197.

 

Thrips coloratus Schmutz, 1913

این حشره برای اولین بار در سال 1913 توصیف شده و تاکنون از چین، کره جنوبی، ژاپن، نپال، پاکستان، سریلانکا، اندونزی، گینه نو و استرالیا جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2019 از میشخاص جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M. 2021. Thrips coloratus Schmutz (Thysanoptera: Thripidae) from Iran. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 7(4): 359–364.

 

Stenchaetothrips faurei (Bhatti, 1962)

این حشره برای اولین بار در سال 1962 توصیف شده و تاکنون از چین و هندوستان جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 1400 از مزارع برنج شهرستان سرابله جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M., Abbasi, Kh., Alizamani, T. & Afzalinia, S. 2021. Stenchaetothrips faurei (Bhatti) (Thysanoptera: Thripidae): a newly recorded species on rice fields in Iran. Plant Pest Research, 11(2): 79–82.

 

Ctenothrips kwanzanensis Takahashi, 1937

این حشره برای اولین بار در سال 1937 توصیف شده و تاکنون از چین و ژاپن جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2014 از روی لاله واژگون در کوه گچان جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M. 2021. Thripinae in Iran (Thysanoptera: Thripidae): an updated key to genera, checklist, new synonymy and new records. Oriental Insects, DOI: 10.1080/00305316.2021.1921632.

 

Dendrothrips octosparsus Wang, Mound and Tong 2019

این حشره برای اولین بار در سال 2019 توصیف شده و تاکنون از کشور چین جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 1398 از روی درختان زیتون شهرستان ایلام جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M. & Miri, B. 2020. The first report of Dendrothrips octosparsus (Thysanoptera: Thripidae) from Iran, with an updated key to the species reported from Iran. Taxonomy & Biosystematics, 12 (43): 45–52.

 

Bathrips melanicornis (Shumsher, 1946)

این حشره برای اولین بار در سال 1964 توصیف شده و تاکنون از کشورهای چین، ژاپن، هندوستان، میانمار، لائوس، تایلند، مالزی، و استرالیا جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2019 از دره دانوک ایوان جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M. 2020. Bathrips melanicornis (Shumsher) (Thysanoptera, Thripidae): first records of the genus and species from Iran. Entomological Review, 100(7): 1000–1004.

 

Odontothrips biuncus John, 1921

این حشره برای اولین بار در سال 1921 توصیف شده و تاکنون از کشورهای روسیه، چین، ژاپن، کانادا و کشورهای اروپایی جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2014 از تنگه رازیانه جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M. 2020. First report of Odontothrips biuncus John (Thysanoptera: Thripidae) from Iran, with an updated key to Odontothrips species. Iranian Journal of Animal Biosystematics, 16 (2): 171–175.

 

Dichromothrips smithi (Zimmermann, 1900)

این حشره برای اولین بار در سال 1900 توصیف شده و تاکنون از کشورهای چین، ژاپن، هندوستان، کره جنوبی، مالزی، سنگاپور، اندونزی، آمریکا و استرالیا جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2019 از دره دانوک ایوان جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M., Miri, B., Moeini-Naghadeh, N. & Vahedi, H.A. 2020. The first record of the genus and species of Dichromothrips smithi (Thysanoptera: Thripidae) from Iran. Journal of Crop Protection, 9 (3): 550–555.

 

Taeniothrips eucharii (Whetzel, 1923)

این حشره برای اولین بار در سال 1923 توصیف شده و تاکنون از کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی، آمریکا، هلند و استرالیا جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2019 از دره دانوک ایوان جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Miri, B., Moeini-Naghadeh, N., Vahedi, H.A. & Mirab-balou, M. 2020. Taeniothrips eucharii (Whetzel) (Thysanoptera: Thripidae): a newly recorded species on rangeland plants in Iran. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 6 (1): 21–26.

 

Sminthurus muscicolus Betsch, 1977

این حشره برای اولین بار در سال 1977 توصیف شده و تاکنون از مرکز و غرب آسیا جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2014 از خاک زیر درختان بلوط چغاسبز ایلام جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Shayanmehr, M., Mirab-balu, M., Yoosefi-Lafooraki, E. & Kaprus, I. 2019. Introduction to Springtails (Arthropoda: Hexapoda) fauna from Ilam province (western Iran) with a new record from Sminthuridae. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 5(4): 399–410.

 

Pezothrips brunicornis Mirab-balou et Tong, 2012

این حشره برای اولین بار در سال 2012 توصیف شده و تاکنون از تبت کشور چین جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2016 از دالاب ایلام جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M. & Miri, B. 2018. Pezothrips brunicornis Mirab-balou et Tong (Thysanoptera, Thripidae): a newly recorded from Iran species. Entomological Review, 98(7): 868–871.

 

Hemisotoma quadrioculatus (Martynova, 1967)

این حشره برای اولین بار در سال 1967 توصیف شده و تاکنون از تاجیکستان جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2014 از خاک زیر درختان ارغوان در تنگه ارغوان ایلام جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Shayanmehr, M., Mirab-balu, M. & Kaprus, I. 2017. New additions to Iranian Collembola (Entognatha: Hexapoda) from Ilam Province (western Iran). Turkish Journal of Zoology, 41: 744–748.

 

Isotoma anglicana Lubbock, 1862

این حشره برای اولین بار در سال 1862 توصیف شده و تاکنون از روسیه، ترکمنستان و تاجیکستان جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال های 2014 و 2015 از خاک زیر درختان بلوط و سورنی برگان تنگه دالاب، دانشگاه ایلام و تنگه ارغوان جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Shayanmehr, M., Mirab-balu, M. & Kaprus, I. 2017. New additions to Iranian Collembola (Entognatha: Hexapoda) from Ilam Province (western Iran). Turkish Journal of Zoology, 41: 744–748.

 

Metaphorura riozoi C.-M., Palacios-Vargas & Traser, 2000

این حشره برای اولین بار در سال 2000 توصیف شده و تاکنون از مجارستان جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 2014 از خاک زیر درختان بلوط و سوزنی برگان شهرستان ایلام جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Shayanmehr, M., Mirab-balu, M. & Kaprus, I. 2017. New additions to Iranian Collembola (Entognatha: Hexapoda) from Ilam Province (western Iran). Turkish Journal of Zoology, 41: 744–748.

 

Thrips carthami Shumsher, 1946

این حشره برای اولین بار در سال 1946 توصیف شده و تاکنون از کشورهای چین، استرالیا، کاستاریکا، کلمبیا و کانادا جمع آوری شده و در کشور ایران نیز در سال 1395 از کوه گچان جمع آوری و برای اولین بار از کشور ایران گزارش گردید. بدین ترتیب این گونه به لیست حشرات ایران اضافه شد (مقاله زیر)

Mirab-balou, M. 2016. First report of Thrips carthami Shumsher (Thys.: Thripidae) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 36(2): 147–148.

 

جمع آوری و ثبت جهانی گونه های دیگری از حشرات در سایر نقاط کشور

و در پایان، این گزارش می افزاید: تاکنون گونه های دیگری از حشرات توسط دکتر میراب بالو از ایران جمع آوری و به ثبت جهانی رسیده است که اسامی آنها به شرح زیر می باشد:

Melanthrips hamedanensis Mirab-balou, 2015

جمع آوری شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام همدان نامگذاری شده است

Haplothrips (Haplothrips) rasouliani Mirab-balou et Chen, 2015

جمع آوری شده از استان های همدان و البرز و اسم گونه آن به نام دکتر غلامرضا رسولیان استاد بازنشسته حشره شناسی دانشگاه تهران نامگذاری شده است

Odontothrips iranensis Mirab-balou et Chen, 2013

جمع آوری شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام ایران نامگذاری شده است

Rubiothrips parisae Mirab-balou et Chen, 2013

جمع آوری شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام همسرم پریسا نامگذاری شده است

Rubiothrips tongi Mirab-balou et Chen, 2013

جمع آوری شده از استان های همدان و کرمانشاه و اسم گونه آن به نام پروفسور شیائولی تُنگ استاد حشره شناسی دانشگاه کشاورزی جنوب چین نامگذاری شده است

Thrips alavii Mirab-balou, Tong et Chen, 2012

جمع آوری شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام دکتر جلیل علوی نامگذاری شده است

Mycterothrips hamedaniensis Mirab-balou, Shi et Chen, 2011

جمع آوری شده از استان همدان و اسم گونه آن به نام همدان نامگذاری شده است

Mycterothrips weii Mirab-balou, Shi et Chen, 2011

جمع آوری شده از استان های همدان و قزوین و اسم گونه آن به نام پروفسور شوجون وی استاد حشره شناسی موسسه تحقیقاتی پکن نامگذاری شده است