دکتر حاجی کریمی دانشیار دانشگاه: بحران آب، رسوبات انباشته شده در سدها و مهار آب های مرزی سه مشکل اساسی در استان ایلام است

دکتر حاجی کریمی دانشیار دانشگاه، تأکید کرد:  بحران آب در ایران و استان ایلام جدی است و متولیان و متخصصان امر آب، آن را در حد یک شعار پی گیری می کنند/ حجم رسوب سدها به بحران رسیده و باعث کاهش ذخیره  آب در آنها گردیده/برخلاف خیلی از مناطق ایران، آب های مرزی در ایلام مهار  نمی شود.

اشاره:

   دکتر حاجی کریمی، دانشیار دانشکده کشاورزی، دارای 3 عنوان کتب تألیفی، یک عنوان کتب ترجمه، چاپ 60 مقاله علمی و پژوهشی و ISI، بیش از 150 مقاله ارائه شده در همایش های داخلی  و بین المللی و 5 طرح پژوهشی داخل دانشگاهی می باشد و همچنین 10 مورد طرح پژوهشی  برای وزارت نیرو، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، سازمان آب منطقه ای کرمانشاه، سازمان آب منطقه ای ایلام و شرکت آب و فاضلاب استان ایلام انجام داده است. دکتر کریمی تاکنون استاد راهنمای 30 پایان نامه کارشناسی ارشد بوده و  عضو کمیته تحقیقات سازمان آب منطقه ای، محیط زیست و  هواشناسی ایلام و شرکت آب منطقه ای کرمانشاه است. معاونت پژوهشی، معاونت دانشجویی و مدیر امور پژوهش و فناوری از جمله سمت های اجرایی ایشان در دانشگاه، در طی سالهای گذشته بوده است.

      به گزارش روابط عمومی دانشگاه، دکتر حاجی کریمی، دانشیار دانشگاه، با اشاره به اینکه تاکنون 10 طرح مورد پژوهشی برون دانشگاهی برای  وزارتخانه ها، سازمان ها و شرکت های مختلف در سطح کشور و استان انجام داده است، اظهار داشت: یکی از پروژه های تحقیقاتی اینجانب، طرح پژوهشی ملی با عنوان «بررسی علل کاهش کیفیت آب رودخانه میمه و راهکارهای علاج بخشی آن» است، که بدنبال تفاهم نامه منعقد شده بین دانشگاه ایلام و شرکت آب منطقه ای ایلام در حال انجام است، در این طرح، در راستای بهبود کیفیت آب رودخانه میمیه، که در طول مسیر حرکت خود، دچار افت کیفیت می گردد، مطالعاتی جهت شناسایی عوامل کاهش کیفیت رودخانه، در حال اجراست و با توجه به خاتمه مطالعات صحرایی و تکمیل اطلاعات میدانی و آزمایشگاهی، راهکارهای مناسبی جهت بهبود کیفیت آبی  این رودخانه، در حال تدوین و ارائه می باشد.

    دانشیار دانشگاه، افزود: طرح دیگری با عنوان «راهکارهای جلوگیری از تولید رسوب در حوزه آب ریز رودخانه دویرج» برای سازمان آب منطقه ای ایلام توسط اینجانب انجام گرفت و مشخص گردید، که بیشترین تولید رُسوب در این رودخانه، از سازندهای زمین شناسی گچساران و پابده گورپی و همچنین سازند آغاجاری می باشد، که بایستی راهکارها و روش های مبارزه با تولید رسوب در این سازندها متمرکز گردد.

     دکتر کریمی، اضافه کرد: طرح دیگری با عنوان «بررسی آلایندگی مزارع پرورش ماهی در مسیر رودخانه کُلم» برای سازمان آب منطقه ای ایلام انجام گرفت، که بر اساس اندازه گیری و مطالعات بعمل آمده دراین طرح مشخص گردید،  تعداد قابل ملاحظه ای مرکز پرورش ماهی، که در سرچشمه رودخانه کلم احداث گردیده اند، بر کیفیت آب  این رودخانه تأثیر گذاشته و مشخص گردید، که ظرفیت خودپالایی رودخانه، به حداکثر رسیده و برای همین دیگر امکان احداث مزارع پرورش ماهی بیشتری در این منطقه وجود ندارد، زیرا باعث آلودگی بیش از حد رودخانه گردیده و تبعات زیست محیطی و اجتماعی بدنبال خواهد داشت.

    دانشیار دانشگاه، یکی دیگر از طرح های تحقیقاتی خود را طرح  «بررسی آب بندی سد پاطاق کرمانشاه» عنوان کرد و بیان داشت: این طرح برای شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران انجام گرفت و مشخص شد، که بخشی از آب این سد پتانسیل نشت به منابع آب پائین دست  را دارد و برای همین راهکارهای مناسبی در جهت تغییر طراحی پرده  آب بند آن،  پیشنهاد گردید.

 بحران آب در ایران و استان ایلام جدی است و این مشکل به یک ادبیات عامیانه تبدیل شده است   

دکتر کریمی در بخش دیگر سخنان خود، به بیان دغدغه هایش در زمینه بحران آب در سطح کشور و استان، بحران رسوب سدها و مهار آب های مرزی در استان ایلام، بر اساس تجربه و مطالعات صورت گرفته خود پرداخت و در زمینه بحران آب در کشور و استان ایلام، اظهار کرد:  یکی از دغدغه های اینجانب بحران آب در سطح کشور و استان است، که حتی متولیان و متخصصان امر آب، آن را در حد یک شعار پی گیری می کنند و متأسفانه جدیتی در این زمینه وجود ندارد و این مشکل به یک ادبیات عامیانه تبدیل شده است و در رفتار، پی گیری  و برخورد مسئولین و حتی بهره برداران، بحران گونه نمی باشد.

     وی تأکید کرد: همینطور که می دانیم، تغییر اقلیم اتفاق افتاده  و رژیم های آبی به هم خورده است. بنابراین لازم است که در بحث برنامه ریزی، مدیرت و تهیه الگوی مصرف آب تجدید نظر صورت گیرد. آب تجدید پذیر کشور از 130 میلیارد متر مکعب به حدود 100 میلیارد کاهش یافته است، اما میزان مصرف و سرانه مصرف آن، مرتب در حال افزایش است. بطور مثال میزان مصرف سرانه  آب هر نفر در ایران، به طور متوسط 200 و در استان ایلام تا بیش از 250 لیتر در روز هم می رسد. در امر کشاورزی نیز، که بیشترین میزان مصرف آب وجود دارد، ارقام مصرف، نگران کننده است و لازم است در زمینه تهیه الگوی مصرف جدید آب، برنامه ریزی و اقدامات اساسی و بخصوص کار فرهنگی کلان و گسترده ای انجام گیرد.

    دکتر کریمی، افزود: اگرچه طرح احیاء و تعادل بخشی آب های زیرزمینی از طرف وزارت نیرو در دست اقدام می باشد، اما الزامات قانونی و هماهنگی های جدی بین دستگاه های مرتبط با امر آب، مانند وزارت نیرو و جهاد کشاورزی، کم است.

     وی اضافه کرد: هر چند روش های نوین آبیاری با رعایت الزامات کاهش بهره برداری از منابع آب زیر زمینی قابل قبول است، اما معمولاً با افزایش سطح زیرکشت و عدم کاهش برداشت از آب خوانهای زیر زمینی، ضربه مضاعفی بر پیکر آب های زیرزمینی وارد شده است، بنابراین لازم است، در مناطقی که روش های نوین آبیاری اجرا می شود، کاهش بهره برداری از آب خوانها صورت پذیرد، تا از افت بیشتر سفره های آب زیرزمینی و تبعات ناشی از آن، مانند نشست زمین و ایجاد فروچاله ها جلوگیری شود و در همین راستا، باید بر اساس بیلان آب های هر منطقه، بایستی در پروانه بهره برداری چاه ها، تجدید نظر صورت پذیرد و با نصب کنتورهای حجمی، میزان بهره برداری از سفره های آب زیر زمینی کنترل گردد.

بحران رسوب سدها جدی است و  باعث کاهش ذخیره آب آنها گردیده است

     دانشیار دانشگاه، بحران رسوب سدها، را یکی دیگر از دغدغه های خود عنوان کرد و گفت:  یکی از مشکلات اساسی سدهای کشور، ورود حجم قابل ملاحظه ای از رسوبات به پشت این سدهاست، که باعث کاهش ذخیره آب آنها گردیده و رسوبات، که خود منابع ارزشمندی از خاک می باشند، از دسترس ما خارج می شوند. بطور مثال از ابتدای بهره برداری از سد ایلام، حدود 10 میلیون متر مکعب رسوب به مخزن این سد وارد گردیده و حدود یک هفتم از ظرفیت آن را پر نموده است و بدین لحاظ لازم است، جهت مهار و کنترل این رسوبات، اقدامات متناسب  آبخیزداری در حوزه  آبریز این سدها صورت پذیرد.

مهار آب های مرزی در استان ایلام وضعیت نامناسبی دارد

    دکتر کریمی، به موضوع مهار آب های مرزی در استان ایلام اشاره کرد و بیان داشت:  مهار آب های مرزی در برخی مناطق کشور بخوبی دنبال می شود، اما  متأسفانه در استان ایلام این مسأله با جدیت پی گیری نمی شود و برای نمونه سدهای میمه، چنگوله و گاوی در هاله ای از ابهام قرار دارند و آب های آنها بدون بهره برداری بهینه، از دسترس ما خارج گردیده و از کشور خارج می شود و برای همین  لازم است در جهت مطالعه و اصلاح کیفیت منابع آب نیز، اقدامات اساسی صورت پذیرد، تا بتوان آب هایی با کیفیت برای بهره برداری ذخیره نمود.